পাঠ ১৩: সাপ আৰু ভেকুলী-ৰজা , Class 6, MIL Chapter 13, SEBA Assamese Medium
Next Chapter
ক্ৰিয়া-কলাপ (পৃষ্ঠা ১২৬)
১। তলত দিয়া প্রশ্নসমূহৰ শুদ্ধ উত্তৰটো বাছি উলিওৱাই সঠিক বৃত্তটো পূৰ কৰা–
* প্ৰশ্ন: ভেকুলী-ৰজা ক’ত ৰ’দ লৈ আছিল?
* (ক) পুখুৰীৰ পাৰৰ ঘাঁহনিত
* (খ) পুখুৰীৰ পাৰৰ শিলত
* (গ) পুখুৰীৰ পাৰৰ বাটত
* (ঘ) পুখুৰীৰ পাৰৰ গছৰ তলত
* উত্তৰ: (খ) পুখুৰীৰ পাৰৰ শিলত
* প্ৰশ্ন: ভেকুলী-ৰজাই সাপক কিয় বন্ধু হ’বলৈ কৈছিল?
* (ক) ভেকুলী-ৰজাই সাপক দেখি বৰ দুখ পোৱাৰ বাবে
* (খ) ভেকুলী-ৰজাই সাপক দেখি বৰ ভয় খোৱাৰ বাবে
* (গ) ভেকুলী-ৰজাই সাপক দেখি বৰ আমনি পোৱাৰ বাবে
* (ঘ) ভেকুলী-ৰজাই সাপক দেখি বৰ পুতৌ কৰাৰ বাবে
* উত্তৰ: (খ) ভেকুলী-ৰজাই সাপক দেখি বৰ ভয় খোৱাৰ বাবে
২।
* প্ৰশ্ন: তুমি ওপৰৰ দ্বিতীয় প্ৰশ্নৰ উত্তৰটো কিয় শুদ্ধ বুলি বাছি ল’লা? সহপাঠীৰ লগত আলোচনা কৰি কোৱা।
* উত্তৰ: ফেঁটীসাপডালে ভেকুলী-ৰজাক শিলৰ খোৰোঙৰ পৰা ওলাই অহা দেখি খঙত “আজি তোক গুৰাই নেৰোঁ” বুলি কৈছিল। সাপৰ কথা শুনি ভেকুলী-ৰজাই ভয় খাই সাপক বন্ধু হ’বলৈ কৈছিল যাতে সাপে তাক একো অনিষ্ট নকৰে।
৩। তলত দিয়া শব্দবোৰ অৰ্থৰ সৈতে মিলাই লিখা–
* উচ্যাস – উশাহ
* মতানৈক্য – মতৰ পাৰ্থক্য
* ঘোমা – গোমোঠা, বিষণ্ণ
* যুঁজাৰু – যুঁজ কৰোঁতা
* ভংগ – ভঙা
৪। তলত দিয়া প্রশ্নসমূহৰ উত্তৰ কোৱা আৰু লিখা।
* (ক) ভেকুলী-ৰজা ক’ত বাস কৰিছিল?
* উত্তৰ: ভেকুলী-ৰজা এটা পুখুৰীত বাস কৰিছিল।
* (খ) ভেকুলী-ৰজাই কেনেকৈ ৰাজ্যৰ ভেকুলীবোৰক দায়িত্ব পালনৰ বাবে আগ্ৰহী কৰি তুলিছিল?
* উত্তৰ: ভেকুলী-ৰজাই ৰাজ্যৰ ভেকুলীবোৰক ঘাঁহ-বন, কেঁচু আদি বাব দি দায়িত্ব পালনৰ বাবে আগ্ৰহী কৰি তুলিছিল। [cite: 880-881]
* (গ) ফেঁটীসাপডালৰ কিয় খং উঠিছিল?
* [cite_start]উত্তৰ: ভেকুলী-ৰজাই শিলৰ ইপাৰ-সিপাৰলৈ জঁপিয়াই থকাত শিলৰ খোৰোঙত শুই থকা ফেঁটীসাপডালৰ টোপনি ভংগ হৈছিল, সেয়ে তাৰ খং উঠিছিল।
* (ঘ) ভেকুলী-ৰজাৰ মিত্ৰৰ ঘৰ ক’ত আছিল?
* উত্তৰ: ভেকুলী-ৰজাৰ মিত্ৰৰ ঘৰ পাহাৰৰ সিপাৰে আছিল।
* (ঙ) ফেঁটীসাপডালে ভেকুলী-ৰজাক ক’লৈ লৈ গৈছিল?
* উত্তৰ: ফেঁটীসাপডালে ভেকুলী-ৰজাক তাৰ নিজৰ ঘৰলৈ লৈ গৈছিল।
* (চ) সাপে ভেকুলী-ৰজাক কি চৰ্ত বান্ধি দিছিল?
* উত্তৰ: সাপে ভেকুলী-ৰজাক চৰ্ত দিছিল যে ভেকুলী-ৰজাই সাপৰ বাবে নিতৌ এটাকৈ ভেকুলী যোগান ধৰিব লাগিব।
৫। তলত দিয়া প্রশ্নকেইটাৰ উত্তৰ আলোচনা কৰি কোৱা আৰু লিখা।
* (ক) ভেকুলী-ৰজা আৰু প্ৰজাৰ মাজত কিয় মতানৈক্য হৈছিল?
* উত্তৰ: বসন্ত ঋতু অহাত ভেকুলীবোৰে ৰজাৰ কথা পাহৰি গীত গাই নাচিবলৈ ধৰিলে। ৰজাই এইটো দেখি সভা পাতি মানা কৰাত উলাহ-মালহীয়া ভেকুলীবোৰে ক’লে যে এয়া ঋতুৰ গীত, সেয়ে তেওঁলোক গাবই। ৰজাই তেওঁলোকৰ কথা নামানাত ৰজা আৰু প্ৰজাৰ মাজত মতানৈক্য হৈছিল।
* (খ) ভেকুলী-ৰজাই কিয় কিছূ নীতি-নিয়ম বান্ধি থৈ যোৱাৰ কথা চিন্তা কৰিছিল?
* উত্তৰ: ভেকুলী-ৰজাই ভাবিছিল যে তেওঁৰ মৃত্যুৰ পাছত তেওঁৰ সন্তানে ৰজা হৈ দেশ শাসন কৰিব। সেয়ে তেওঁৰ সন্তানৰ বাবে কিছুমান নীতি-নিয়ম বান্ধি থৈ যোৱাৰ কথা চিন্তা কৰিছিল।
* (গ) ভেকুলী-ৰজা কিয় বিপদত পৰিছিল?
* উত্তৰ: ভেকুলী-ৰজা প্ৰজাৰ ওপৰত খং কৰি তেওঁলোকক এৰি শক্তিশালী মিত্ৰ বিচাৰি যাওঁতে বাটত ফেঁটীসাপক লগ পাইছিল। আগ-পাছ নুগুণি সাপকে মিত্ৰ বনাবলৈ তাৰ ঘৰলৈ যোৱাৰ বাবেই সি বিপদত পৰিছিল।
ক্ৰিয়া-কলাপ (পৃষ্ঠা ১২৭)
৬। কোনে, কাক আৰু কিয় কৈছিল লিখা।
* (ক) “বিহু আহিলে প্ৰথমে ময়েই গীত গাম আৰু নাчим।”
* উত্তৰ: এই কথা ভেকুলী-ৰজাই প্ৰজাসকলক কৈছিল। কাৰণ তেওঁ নিজৰ বাবে কিছুমান নীতি-নিয়ম বান্ধি থ’ব বিচাৰিছিল।
* (খ) “এয়া ঋতু বা উৎসৱৰেই গীত। তেওঁলোকে গাইছে গাওক। আমিয়োনো উৎসৱৰ আনন্দ অনুভৱ কৰা নাইনে?”
* উত্তৰ: এই কথা উলাহ-মালহীয়া ভেকুলীবোৰে ভেকুলী-ৰজাক কৈছিল। কাৰণ বসন্ত ঋতু অহাত ভেকুলীবোৰে গীত গোৱাত ৰজাই বাধা দিছিল।
* (গ) “মোৰ সমান শক্তিশালী কাকো তুমি বিচাৰি নোপোৱা।”
* উত্তৰ: এই কথা ফেঁটীসাপডালে ভেকুলী-ৰজাক কৈছিল। কাৰণ ভেকুলী-ৰজাই এজন শক্তিশালী মিত্ৰ বিচাৰি ফুৰিছিল।
* (ঘ) “মই নাজানো, তুমিয়েই মোক মাতি আনিছিলা।”
* উত্তৰ: এই কথা ফেঁটীসাপডালে ভেকুলী-ৰজাক কৈছিল। কাৰণ যেতিয়া সাপে ভেকুলী-ৰজাক তেওঁলোকৰ পুখুৰীৰ সকলো ভেকুলী খাই শেষ কৰি ৰজাক খাবলৈ বিচাৰিছিল, তেতিয়া ৰজাই নিজকে মাতি অনা নাছিল বুলি কোৱাত সাপে এইদৰে উত্তৰ দিছিল।
৭।
* প্ৰশ্ন: “আগ-পাছ নুগুণি কাম কৰিলে নিজৰেই বিপদ হয়।” –শিক্ষকৰ সহায় লৈ সাধুটোৰ আধাৰত কথাষাৰৰ তাৎপৰ্য ব্যাখ্যা কৰা।
* উত্তৰ: কথাষাৰৰ তাৎপৰ্য এয়ে যে, ভেকুলী-ৰজাই প্ৰজাৰ ওপৰত খং কৰি কোনো বিচাৰ-বিবেচনা নকৰাকৈ এজন শক্তিশালী মিত্ৰ বিচাৰি ওলাই গৈছিল। তেওঁ নিজৰ স্বাভাৱিক শত্ৰু সাপকে মিত্ৰ বুলি ভাবি তাৰ ঘৰলৈ গৈছিল। ইয়াৰ ফলত সাপে তাক চৰ্ত দিছিল যে তাক নিতৌ এটাকৈ ভেকুলী দিব লাগিব। এনেকৈ সাপে পুখুৰীৰ সকলো ভেকুলী খাই শেষ কৰিলে আৰু অৱশেষত ভেকুলী-ৰজাৰো প্ৰাণ নাশ হ’ল। যদি ৰজাই আগ-পাছ গুণি কাম কৰিলেহেঁতেন, তেন্তে তেওঁ কেতিয়াও সাপক মিত্ৰ বুলি নাভাবিলেহেঁতেন আৰু নিজৰ লগতে প্ৰজাসকলৰো বিপদ মাতি নানিলেহেঁতেন।
ভাষা-অধ্যয়ন
৮। -‘ওঁতে’ প্ৰত্যয়যুক্ত পদ ব্যৱহাৰ কৰি তলত দিয়া বাক্যবোৰ পূৰ কৰা–
* (ক) তলাটো খুলিবলৈ লওঁতে চাবিডাল পৰি গ’ল।
* (খ) কিতাপখন দিওঁতে চাই ল’বা।
* (গ) কামটো কৰোঁতে কিছু সময় লাগিব।
* (ঘ) ভাত খাওঁতে কথা নাপাতিবা।
৯। তলত দিয়া শব্দবোৰ ভাঙি লিখা আৰু সেই শব্দবোৰ প্ৰয়োগ কৰি একোটাকৈ বাক্য লিখা।
* (ক) পখিলাটোৱে ⇒ পখিলাটো + এ = পখিলাটোৱে উৰি ফুৰিছে।
* (খ) বহোঁতে ⇒ বহ্ + ওঁতে = কামটো কৰিবলৈ বহোঁতেহে টান লাগিল।
* (গ) শোওঁতে ⇒ শু + ওঁতে = ৰাতি শোওঁতে পলম হ’ল।
* (ঘ) গাঁওতে ⇒ গাঁও + তে = আমাৰ গাঁওতে এখন চিকিৎসালয় আছে।
* (ঙ) হাঁহোঁতে ⇒ হাঁহ্ + ওঁতে = তেওঁৰ কথা শুনি হাঁহোঁতে হাঁহোঁতে পেট বিষাই গ’ল।
ক্ৰিয়া-কলাপ (পৃষ্ঠা ১২৮)
১০।
* প্ৰশ্ন: পাঠটোত থকা সৰ্বনাম পদবোৰ বিচাৰি উলিয়াই লিখা।
* উত্তৰ: মই, মোৰ, কি, সি, তেওঁ, তেওঁলোক, আমি, তুমি, তোমাৰ, কাকো, তুমিয়েই।
১১। উপযুক্ত যোজক অব্যয়েৰে খালী ঠাই পূৰ কৰা–
* (ক) মই গ্ৰন্থমেলালৈ যাম আৰু সাধুকথাৰ কিতাপ কিনিম।
* (খ) যদি বৰষুণ দিয়ে, এইবাৰ খেতি ভাল হ’ব।
* (গ) পাহি পুথিভঁৰাললৈ গ’ল কিন্তু অংকণ নগ’ল।
* (ঘ) মই খেলিবলৈ যাম নাইবা ঘৰতে বহি কিতাপ পঢ়িম।
১২। সাঁথৰ ভাঙোঁ আহা–
* (ক) ভেকুলীয়ে কৰে কালৈ ভয়, / খোজায় নাখায় জিলি থয়।
* উত্তৰ: সাপ
* (খ) বৰশীৰ দৰে জোঁপিয়ায় / কুকুৰৰ দৰে বহে, / শিলৰ দৰে তল যায় / তুলাৰ দৰে ভাহে।
* উত্তৰ: ভেকুলী
ক্ৰিয়া-কলাপ (পৃষ্ঠা ১২৯)
১৩।
* প্ৰশ্ন: …তোমালোকৰ মতে ভেকুলী-ৰজাই সাপৰপৰা পৰিত্ৰাণ পাব পাৰিলেনে? …ভেকুলী-ৰজাই বাৰু কি বুদ্ধি কৰিলে ভাবি কোৱা আৰু লিখা।
* উত্তৰ (নমুনা): মোৰ মতে ভেকুলী-ৰজাই সাপৰপৰা পৰিত্ৰাণ পাব নোৱাৰিলে, কাৰণ সাপে তাক খাই পেলালে।
* যদি সি পৰিত্ৰাণ পালেহেঁতেন, তেন্তে সি হয়তো এই বুদ্ধি কৰিলেহেঁতেন: সি সাপক ক’লেহেঁতেন যে পুখুৰীৰ বাহিৰত তাতকৈয়ো ডাঙৰ আৰু শকত ভেকুলী আছে, যিবোৰ তেওঁৰ বন্ধু। সি সাপক সেইবোৰ আনি দিম বুলি কৈ পুখুৰীৰ পৰা ওলাই পলাই গ’লহেঁতেন আৰু কেতিয়াও উভতি নাহিলহেঁতেন।
জ্ঞান-সম্প্ৰসাৰণ (সাঁথৰ ভাঙোঁ আহা–)
* (গ) পাঠটোত এটা তিনি আখৰীয়া শব্দ আছে…
* ১ম আৰু ৩য় আখৰ মিলি এবিধ পোহনীয়া চৰাই হয়।
* ২য় আৰু ৩য় আখৰ মিলি এবিধ ডিঙিত পিন্ধা গহনা হয়।
* ৩য় আৰু ২য় আখৰ মিলি এখন ঠাইৰ নাম হয়।
* ২য় আৰু ১ম আখৰ মিলি এবিধ মেকুৰীৰ নিচিনা বনৰীয়া জন্তু হয়।
* উত্তৰ: (এই সাঁথৰটো পাঠটোৰ শব্দৰ লগত নিমিলিবও পাৰে, কিন্তু সাঁথৰটোৰ উত্তৰ হ’ব: “পাৰহাৰ”)
* (সাঁথৰটোৰ উত্তৰ পাঠটোত বিচাৰি পোৱা নগ’ল। সাধাৰণভাৱে ইয়াৰ উত্তৰ “কাজিৰঙা” হ’ব পাৰে: কা+ঙা = কাং (চৰাই), জি+ঙা = জিঞা (গহনা), ঙা+জি = ঙাজি (?), জি+কা = জিকা (বনৰীয়া জন্তু?)। এইটো স্পষ্ট নহয়।)
* (পাঠটোৰ পৰা লোৱা হ’লে, “মিত্ৰ” শব্দটো: মি+ত্ৰ = মিত্ৰ, ত্ৰ+মি = ত্ৰমি (?), ত্ৰ+মি = ত্ৰমি (?)। এইটোও শুদ্ধ নহয়।)
* (সাঁথৰটোৱে সম্ভৱতঃ “ৰাজ্য” শব্দটোক বুজাব খুজিছিল: ৰা+য = ৰায (?), জ+য = জয় (?), য+জ = যজ (?), জ+ৰা = জৰা (বনৰীয়া জন্তু?)। এইটোও স্পষ্ট নহয়।)
* বি.দ্ৰ.: এই সাঁথৰটোৰ উত্তৰ পাঠটোৰ লগত পোনপটীয়াকৈ সম্পৰ্কিত নহ’বও পাৰে বা সাঁথৰটোত ভুল থাকিব পাৰে।
ক্ৰিয়া-কলাপ (পৃষ্ঠা ১৩০)
১৪।
* প্ৰশ্ন: তোমাৰ পৰিয়াল … সাজ-পোছাকৰ নাম … তালিকাত লিখা।
* উত্তৰ:
* পুৰুষৰ সাজ-পাৰ: চুৰিয়া, কামিজ, গেঞ্জি, লংপেন্ট, চোলা।
* মহিলাৰ সাজ-পাৰ: মেখেলা, চাদৰ, শাৰী, ব্লাউজ, কুৰ্তা।
১৫।
* প্ৰশ্ন: ভেকুলীৰ বিয়া পাতিলে … লোক-বিশ্বাস … আলোচনা কৰি লিখা।
* উত্তৰ (নমুনা): আমাৰ অঞ্চলত এটা লোক-বিশ্বাস আছে যে খৰাং বতৰত পানী নহ’লে ভেকুলীৰ বিয়া পাতিলে বৰষুণ আহে। এই বিশ্বাস অনুসৰি, মানুহবোৰে মিলি দুটা ভেকুলী ধৰি আনি দৰা-কইনা সজায় আৰু মানুহৰ বিয়াৰ দৰেই সকলো নীতি-নিয়ম কৰি বিয়া পাতে। মানুহবোৰে ভাবে যে এনে কৰিলে বৰষুণৰ দেৱতা সন্তুষ্ট হয় আৰু বৰষুণ দিয়ে।