পাঠ-৯ পৰিৱেশ প্ৰদূষণ, Class -5, Environment Chapter -9, Assamese medium

Next Chapter

 

পৃষ্ঠা ৬৮ (কাৰ্যকলাপ)

প্ৰশ্ন: ছবিকেইখনলৈ চাই আমাৰ পৰিৱেশ কিদৰে প্ৰদূষিত হয় কোৱা।

উত্তৰ: ছবিকেইখনত দেখুওৱা মতে, কল-কাৰখানা আৰু যান-বাহনৰ পৰা ওলোৱা ধোঁৱাই বায়ু প্ৰদূষিত কৰে। খেতি-পথাৰত কীটনাশক দ্ৰব্য ব্যৱহাৰ কৰাৰ ফলত মাটি আৰু পানী প্ৰদূষিত হয়। ইফালে-সিফালে পেলোৱা জাবৰ-জোঁথৰবোৰ গেলি-পচি মাটি প্ৰদূষিত কৰে। এই সকলোবোৰ অলাগতিয়াল পদাৰ্থই আমাৰ পৰিৱেশৰ বায়ু, পানী আৰু মাটি প্ৰদূষিত কৰে।

পৃষ্ঠা ৬৯ (কাৰ্যকলাপ)

প্ৰশ্ন: তলৰ ছবিখন চাই বায়ু প্ৰদূষণৰ কাৰক আৰু প্ৰভাৱসমূহ লিখি উলিওৱা।

উত্তৰ: (ছবিখনৰ আধাৰত)

 * বায়ু প্ৰদূষণৰ কাৰকসমূহ: কল-কাৰখানাৰ চিমনিৰ পৰা ওলোৱা ধোঁৱা, যান-বাহনৰ পৰা নিৰ্গত ধোঁৱা, ইটাভাটাৰ ধোঁৱা, জুই বা আৱৰ্জনা জ্বলোৱাৰ ফলত ওলোৱা ধোঁৱা আদি।

 * বায়ু প্ৰদূষণৰ প্ৰভাৱ: প্ৰদূষিত বায়ু উশাহ-নিশাহৰ লগত গ্ৰহণ কৰিলে মানুহ আৰু অন্য প্ৰাণীৰ স্বাস্থ্যৰ অৱনতি ঘটে। ইয়াৰ ফলত পৰিৱেশটো বসবাসৰ বাবে অনুপযোগী হৈ পৰে।

প্ৰশ্ন: তোমালোকৰ অঞ্চলত বায়ু প্রদূষণ হৈছে বুলি ভাবানে? যদি হৈছে তাৰ কাৰণবোৰ লিখা।

উত্তৰ: (এইটো এটা অঞ্চলভিত্তিক প্ৰশ্ন। এটা নমুনা উত্তৰ হ’ল:)

হয়, আমাৰ অঞ্চলতো কিছু পৰিমাণে বায়ু প্ৰদূষণ হৈছে। ইয়াৰ প্ৰধান কাৰণবোৰ হ’ল:

 * ৰাস্তাত চলি থকা বাছ, ট্ৰাক, মটৰগাড়ী আদিৰ পৰা ওলোৱা ধোঁৱা।

 * কেতিয়াবা মানুহে জাবৰ-জোঁথৰ বা প্লাষ্টিক আদি জ্বলাই দিয়াৰ ফলত ওলোৱা ধোঁৱা।

 * আমাৰ অঞ্চলৰ ওচৰত থকা ইটাভাটাটোৰ পৰা ওলোৱা ধোঁৱা।

পৃষ্ঠা ৭০ (কাৰ্যকলাপ)

প্ৰশ্ন: ওপৰৰ ছবিখন পর্যৱেক্ষণ কৰা আৰু কি কি কাৰণত পানীৰ প্ৰদূষণ হ’ব পাৰে লিখা।

উত্তৰ: ছবিখনৰ মতে, পানী প্ৰদূষণ হোৱাৰ কাৰণবোৰ হ’ল:

 * উদ্যোগ বা কল-কাৰখানাৰ পৰা ওলোৱা বিষাক্ত ৰাসায়নিক পদাৰ্থ বা আৱৰ্জনা পোনপটীয়াকৈ নৈ-বিলত পেলোৱা।

 * নৈ বা জলাশয়ৰ পাৰত মানুহে গা-ধোৱা, কাপোৰ ধোৱা, বাচন-বর্তন ধোৱা আৰু গৰু-ম’হক গা-ধুওৱা।

 * জলাশয়ত জাবৰ-জোঁথৰ আৰু মৃত প্রাণী পেলোৱা।

 * চহৰ অঞ্চলৰ নলা-নর্দমাৰ লেতেৰা পানী পোনপটীয়াকৈ পানীত মিহলি হোৱা।

পৃষ্ঠা ৭১ (কাৰ্যকলাপ)

দলগত কার্য –

প্ৰশ্ন: তোমালোকৰ অঞ্চলত থকা পানীৰ উৎসসমূহ কি? সেই উৎসসমূহৰ পানী কেতিয়াবা প্রদূষিত হৈছে নেকি? কি কি কাৰণত সেই পানী প্ৰদূষিত হৈছে দলগতভাবে আলোচনা কৰি তাৰ ওপৰত এটি টোকা প্ৰস্তুত কৰা।

উত্তৰ: (এইটো এটা দলগত কাৰ্য। এটা নমুনা উত্তৰ হ’ল:)

আমাৰ অঞ্চলত থকা পানীৰ উৎসসমূহ হ’ল কুঁৱা, টিউবৱেল আৰু ওচৰতে থকা নৈখন।

হয়, কেতিয়াবা এই উৎসসমূহৰ পানী প্ৰদূষিত হোৱা দেখা যায়। নৈখনৰ পানী বিশেষকৈ প্ৰদূষিত হৈছে।

প্ৰদূষণৰ কাৰণ:

 * নৈখনৰ পাৰত থকা বজাৰখনৰ জাবৰ-জোঁথৰ আৰু পেলনীয়া বস্তু পানীত পেলোৱাৰ ফলত।

 * কিছুমান মানুহে নৈৰ পাৰত কাপোৰ ধোৱা আৰু গৰু-ম’হ ধুওৱাৰ ফলত পানী লেতেৰা হয়।

 * খেতিপথাৰত ব্যৱহাৰ কৰা ৰাসায়নিক সাৰ আৰু কীটনাশক দ্ৰব্য বৰষুণৰ পানীৰ লগত উটি আহি নৈৰ পানীত মিহলি হয়।

   এইবোৰ কাৰণতে আমাৰ অঞ্চলৰ পানীৰ উৎস প্ৰদূষিত হৈছে, যিটো আমাৰ স্বাস্থ্যৰ বাবে ক্ষতিকাৰক।

তথ্য সংগ্ৰহ কৰি তলৰ কাৰ্যটো কৰা –

প্ৰশ্ন: নিজৰ আৰু দুঘৰ চুবুৰীয়াৰ পৰা তথ্য সংগ্ৰহ কৰা আৰু তলৰ তালিকাখন পূৰ কৰা-

উত্তৰ: (এটা নমুনা উত্তৰ)

 * ঘৰ – নিজৰ

   * খোৱা পানীৰ উৎস – টিউবৱেল

   * পানীশোধন কৰে/নকৰে – কৰে

   * পানী শোধন প্রণালী – উতলাই

 * ঘৰ – প্রথম ঘৰৰ

   * খোৱা পানীৰ উৎস – কুঁৱা

   * পানীশোধন কৰে/নকৰে – নকৰে

   * পানী শোধন প্রণালী – (খালি)

 * ঘৰ – দ্বিতীয় ঘৰৰ

   * খোৱা পানীৰ উৎস – চৰকাৰী পানী যোগান

   * পানীশোধন কৰে/নকৰে – কৰে

   * পানী শোধন প্রণালী – একোৱা গাৰ্ড/ফিল্টাৰ

পৃষ্ঠা ৭২ (কাৰ্যকলাপ)

প্ৰশ্ন: মাটিত পেলোৱা কিছুমান বস্তু সোনকালে পচি মাটিক সাৰুৱা কৰে আৰু কিছুমান কেতিয়াও মাটিৰ লগত মিহলি হৈ নাযায়। তালিকাখন পূৰ কৰা।

উত্তৰ:

 * মাটিৰ লগত সোনকালে মিলি যোৱা বস্তু –

   * শাক-পাচলিৰ পেলনীয়া অংশ

   * ফল-মূলৰ বাকলি

   * পেলনীয়া খাদ্য

   * তুঁহ

 * মাটিৰ লগত মিলি নোযোৱা বস্তু –

   * পলিথিনৰ বেগ

   * প্লাষ্টিকৰ বটল

   * টিন

   * ভগা যন্ত্রপাতি

পৃষ্ঠা ৭৩ (কাৰ্যকলাপ)

দলগত কার্য –

প্ৰশ্ন: তোমালোকৰ চুবুৰিটোৰ তিনিঘৰ মানুহৰপৰা তথ্য সংগ্ৰহ কৰি তলৰ তালিকাখনত লিখা।

উত্তৰ: (এটা নমুনা উত্তৰ)

 * গাঁও/চহৰৰ নামঃ শান্তিপুৰ

 * গাঁও/চহৰখনৰ ওচৰেদি বৈ যোৱা নৈ (যদি আছে): সোণাই নৈ

 * চুবুৰিটোত কোনো উদ্যোগ বা কাৰখানা আছে নেকি? যদি আছে উদ্যোগৰ আৱৰ্জনাবোৰ ক’ত পেলায়? – নাই।

 * চুবুৰিটোত পৰ্যাপ্ত পৰিমাণৰ গছ-গছনি আছে নেকি? – আছে।

(তালিকাৰ তথ্য)

 * তথ্যসমূহ – পৰিয়ালৰ মুৰব্বীৰ নাম

   * প্রথম ঘৰ – শ্ৰী ৰমেশ দাস

   * দ্বিতীয় ঘৰ – শ্ৰী আব্দুল লতিফ

   * তৃতীয় ঘৰ – শ্ৰীমতী বিনীতা ৰয়

 * তথ্যসমূহ – খেতি মাটিত কি সাৰ প্ৰয়োগ কৰে?

   * প্রথম ঘৰ – গোবৰ (জৈৱিক সাৰ)

   * দ্বিতীয় ঘৰ – ৰাসায়নিক সাৰ (ইউৰিয়া)

   * তৃতীয় ঘৰ – পচন সাৰ

 * তথ্যসমূহ – ঘৰৰ জাবৰ-জোঁথৰ ক’ত পেলায়?

   * প্রথম ঘৰ – বাৰীৰ এটা গাঁতত

   * দ্বিতীয় ঘৰ – পৌৰসভাৰ গাড়ীত

   * তৃতীয় ঘৰ – বাৰীৰ এটা গাঁতত

 * তথ্যসমূহ – ঘৰত গছ-গছনি ৰুইছে নে কাটি পেলাইছে?

   * প্রথম ঘৰ – ৰুইছে

   * দ্বিতীয় ঘৰ – ৰুইছে

   * তৃতীয় ঘৰ – ৰুইছে

 * তথ্যসমূহ – সামগ্রী কঢ়িয়াই অনা প্লাষ্টিকবোৰ ক’ত পেলায়?

   * প্রথম ঘৰ – পৌৰসভাৰ গাড়ীত

   * দ্বিতীয় ঘৰ – পৌৰসভাৰ গাড়ীত

   * তৃতীয় ঘৰ – জমা কৰি ৰাখে/জ্বালাই দিয়ে

 * তথ্যসমূহ – খোৱা পানী ক’ৰ পৰা সংগ্ৰহ কৰে?

   * প্রথম ঘৰ – টিউবৱেল

   * দ্বিতীয় ঘৰ – চৰকাৰী পানী যোগান

   * তৃতীয় ঘৰ – কুঁৱা

 * তথ্যসমূহ – পানী শোধন কৰি খায়/নাখায়?

   * প্রথম ঘৰ – কৰি খায়

   * দ্বিতীয় ঘৰ – কৰি খায়

   * তৃতীয় ঘৰ – কৰি খায়

 * তথ্যসমূহ – কি প্রণালীৰে পানী শোধন কৰে?

   * প্রথম ঘৰ – উতলাই

   * দ্বিতীয় ঘৰ – ফিল্টাৰ

   * তৃতীয় ঘৰ – উতলাই

পৃষ্ঠা ৭৫ (অনুশীলনী)

১। উত্তৰ লিখা –

(ক) পৰিৱেশ প্ৰদূষণ মানে কি বুজা?

উত্তৰ: বায়ু, পানী আৰু মাটিত থাকিবলগীয়া উপাদানবোৰ সঠিক পৰিমাণে থাকিলে এইবোৰ নিৰ্মল হৈ থাকে। কিন্তু যেতিয়া অলাগতিয়াল পদার্থ বা বস্তু কিছুমান বায়ু, পানী আৰু মাটিৰ লগত মিহলি হৈ পৰে, তেতিয়া পৰিৱেশ ব্যৱহাৰৰ অনুপযোগী হৈ পৰে। এনে অৱস্থাক পৰিৱেশ প্ৰদূষিত হোৱা বা পৰিৱেশ প্ৰদূষণ বুলি কোৱা হয়।

(খ) প্ৰদূষণ কেই প্ৰকাৰৰ আৰু কি কি?

উত্তৰ: পাঠটোত উল্লেখ কৰা অনুসৰি প্ৰদূষণ মূলতঃ চাৰি প্ৰকাৰৰ। সেইবোৰ হ’ল:

 * বায়ু প্ৰদূষণ

 * পানী প্ৰদূষণ

 * মাটি প্ৰদূষণ

 * শব্দ প্ৰদূষণ

(গ) বায়ু প্ৰদূষণৰ দুটা কাৰণ লিখা।

উত্তৰ: বায়ু প্ৰদূষণৰ দুটা কাৰণ হ’ল:

 * যান-বাহনৰ পৰা ওলোৱা ধোঁৱা।

 * কল-কাৰখানা বা উদ্যোগৰ চিমনিৰ পৰা ওলোৱা ধোঁৱা।

(ঘ) পানী প্রদূষণে কি কি দিশত প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে যিকোনো দুটা দিশ উল্লেখ কৰা।

উত্তৰ: পানী প্ৰদূষণে প্ৰভাৱ পেলাব পৰা দুটা দিশ হ’ল:

 * প্ৰদূষিত পানীৰ ফলত জলজ প্রাণী (যেনে- মাছ) ৰোগত আক্ৰান্ত হৈ মৃত্যুমুখত পৰে।

 * সেই দূষিত পানী মানুহে ব্যৱহাৰ কৰিলে কলেৰা, জণ্ডিছ, টাইফয়েড, গ্রহণী আদি পানীৰ পৰা হোৱা ৰোগত ভোগে।

(ঙ) মাটি প্ৰদূষণৰ দুটা কাৰণ উল্লেখ কৰা।

উত্তৰ: মাটি প্ৰদূষণৰ দুটা কাৰণ হ’ল:

 * মাটিত ৰাসায়নিক সাৰ আৰু কীটনাশক দ্ৰব্যৰ ব্যৱহাৰ।

 * টিন আৰু প্লাষ্টিকজাতীয় বস্তু যিবোৰ সহজে পচি নাযায়, সেইবোৰ মাটিত পেলোৱা।

(চ) পৰিৱেশত শব্দ প্ৰদূষণ কেনেদৰে সৃষ্টি হয়?

উত্তৰ: মানুহৰ বিভিন্ন কাৰ্যৰ বাবে সৃষ্টি হোৱা অত্যধিক শব্দই পৰিৱেশত শব্দ প্ৰদূষণৰ সৃষ্টি কৰে। যেনে:

 * অপ্ৰয়োজনত ডাঙৰকৈ গাড়ীৰ হৰ্ণ বজোৱা।

 * ডাঙৰকৈ মাইক, ৰেডিঅ’, মিউজিক ছিষ্টেম, বাদ্যযন্ত্র আদি বজোৱা।

 * ফটকা, আতচবাজী আদি ফুটোৱা।

 * কল-কাৰখানাৰ যন্ত্রপাতি আদিয়ে সৃষ্টি কৰা শব্দ।

২। খালী ঠাই পূৰ কৰা –

(ক) পৰিৱেশ প্ৰদূষিত কৰা পদাৰ্থবোৰক প্ৰদূষক বুলি কোৱা হয়।

(খ) ইন্ধন জ্বলালে বায়ুমণ্ডলত কার্বন-ডাই-অক্সাইড গেছৰ পৰিমাণ বাঢ়ি যায়।

(গ) কৃষি কাৰ্যত ৰাসায়নিক সাৰৰ সলনি জৈৱিক সাৰ (বা পচন সাৰ/কেঁচুসাৰ) ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে।

(ঘ) শব্দ প্ৰদূষণৰ ফলত মানুহৰ শ্ৰৱণ শক্তি কমি যাব পাৰে।

(ঙ) পৰিৱেশৰ সকলোবোৰ উপাদান প্ৰদূষণমুক্ত কৰি ৰখা আমাৰ সকলোৰে দায়িত্ব।

৩। তলৰ বাক্যবোৰ শুদ্ধকৈ লিখা –

(ক) যান-বাহনৰপৰা নিৰ্গত হোৱা ধোঁৱাই বায়ু প্ৰদূষিত নকৰে।

 * শুদ্ধ: যান-বাহনৰপৰা নিৰ্গত হোৱা ধোঁৱাই বায়ু প্ৰদূষিত কৰে।

(খ) উদ্যোগৰ ওচৰে পাজৰে গছপুলি ৰোপণ কৰিব নালাগে।

 * শুদ্ধ: উদ্যোগৰ ওচৰে-পাজৰে যথেষ্ট গছপুলি ৰোপণ কৰিব লাগে।

(গ) সৌৰশক্তিৰ পৰিৱৰ্তে কয়লা, পেট্ৰ’ল আদি ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে।

 * শুদ্ধ: কয়লা, পেট্ৰ’ল আদিৰ পৰিৱৰ্তে সৌৰশক্তি, গোবৰ গেছ আদি ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে।

(ঘ) পুনৰাৱৰ্তন প্ৰক্ৰিয়াৰে পৰিৱেশ প্ৰদূষণ ৰোধ কৰিব নোৱাৰি।

 * শুদ্ধ: পুনৰাৱৰ্তন প্ৰক্ৰিয়াৰে পৰিৱেশ প্ৰদূষণ ৰোধ কৰিব পাৰি।

(ঙ) বৰষুণৰ পানী সংৰক্ষণ কৰিব নালাগে।

 * শুদ্ধ: বৰষুণৰ পানী সংৰক্ষণ কৰিব লাগে।

৪। বায়ু প্ৰদূষণ ৰোধ কৰাৰ বাবে ল’ব পৰা দুটা ব্যৱস্থা উল্লেখ কৰা।

উত্তৰ: বায়ু প্ৰদূষণ ৰোধ কৰাৰ বাবে ল’ব পৰা দুটা ব্যৱস্থা হ’ল:

 * যান-বাহনত প্ৰদূষক নিয়ন্ত্রণ ফিল্টাৰ লগাব লাগে আৰু কম দূৰত্বৰ বাবে খোজকাঢ়ি বা চাইকেল ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে।

 * উদ্যোগৰ ওচৰে-পাজৰে যথেষ্ট গছপুলি ৰোপণ কৰিব লাগে, কাৰণ উদ্ভিদে কার্বন-ডাই-অক্সাইড গেছৰ পৰিমাণ হ্রাস কৰি বায়ু নিৰ্মল কৰে।

৫। পানী প্ৰদূষণ ৰোধ কৰিব পৰা যিকোনো তিনিটা ব্যৱস্থা উল্লেখ কৰা।

উত্তৰ: (পাঠত উল্লেখ কৰা কাৰণসমূহৰ ভিত্তিত) পানী প্ৰদূষণ ৰোধ কৰিব পৰা তিনিটা ব্যৱস্থা হ’ল:

 * উদ্যোগবোৰৰ পৰা নিৰ্গত হোৱা বিষাক্ত ৰাসায়নিক পদার্থ পোনপটীয়াকৈ পানীত পেলোৱা বন্ধ কৰিব লাগে।

 * নদ-নদী, পুখুৰী আদিত গা-ধোৱা, কাপোৰ ধোৱা, জাবৰ-জোঁথৰ পেলোৱা আদি কামৰ পৰা বিৰত থাকিব লাগে।

 * কৃষিকার্যত ৰাসায়নিক সাৰৰ পৰিৱৰ্তে জৈৱিক সাৰ ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে, যাতে সেইবোৰ বৰষুণৰ পানীত উটি গৈ জলাশয় প্ৰদূষিত কৰিব নোৱাৰে।

৬। মাটি প্ৰদূষণ কেনেদৰে ৰোধ কৰিব পাৰি লিখা।

উত্তৰ: মাটি প্ৰদূষণ ৰোধ কৰিবলৈ তলত দিয়া ব্যৱস্থাবোৰ ল’ব পাৰি:

 * অধিক শস্য উৎপাদনৰ বাবে ৰাসায়নিক সাৰৰ ব্যৱহাৰ কমাই তাৰ ঠাইত জৈৱিক সাৰ বা কেঁচুসাৰ ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে।

 * প্লাষ্টিকজাতীয় বস্তু য’তে-ত’তে নেপেলাই, তাৰ পুনৰ ব্যৱহাৰৰ (পুনৰাৱৰ্তন) ব্যৱস্থা কৰিব লাগে।

 * ঘৰুৱা আৱৰ্জনা, যেনে – শাক-পাচলিৰ পেলনীয়া অংশ আদি য’তে-ত’তে নেপেলাই, তাৰে কেঁচুসাৰ বা পচনসাৰ প্ৰস্তুত কৰিব লাগে।

 * বজাৰ কৰিবলৈ যাওঁতে প্লাষ্টিক বেগৰ সলনি কাপোৰ নাইবা মৰাপাটৰ মোনা লগত লৈ যোৱাৰ অভ্যাস কৰিব লাগে।

৭। শব্দ প্ৰদূষণৰ ফলত কি কি সমস্যাৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে?

উত্তৰ: শব্দ প্ৰদূষণৰ ফলত মানুহৰ শ্ৰৱণ শক্তি (কাণেৰে শুনা শক্তি) কমি যাব পাৰে। ইয়াৰ উপৰি উচ্চ ৰক্তচাপ থকা ৰোগীৰ হৃদযন্ত্ৰৰ সমস্যাৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে।