পানী Class -4, Environment Chapter -3, Assamese medium
পৃষ্ঠা ২০
প্ৰশ্ন: ওপৰৰ কথাখিনিৰ পৰা কি বুজিলা?
উত্তৰ: কথাখিনিৰ পৰা বুজিলোঁ যে আমি বিভিন্ন উৎসৰ পৰা পানী পাওঁ, কিন্তু সকলো পানী ব্যৱহাৰৰ বাবে উপযোগী নহয়। সেয়েহে, খোৱা পানী সদায় ফিল্টাৰ কৰি বা উতলাই শোধন কৰি ল’ব লাগে।
প্ৰশ্ন: গীতা আৰু মীনাহঁতে ঘৰত ব্যৱহাৰ কৰা পানী ক’ৰ পৰা পায়?
উত্তৰ: গীতাই ঘৰত পানীকলৰ (টেপ) পৰা পানী পায় আৰু মীনাহঁতে কুঁৱাৰ পৰা পানী পায়।
প্ৰশ্ন: গীতাহঁতৰ ঘৰত যে পানীকল খুলিলেই পানী পায়, সেই পানী ক’ৰ পৰা আহে?
উত্তৰ: সেই পানী চৰকাৰী পানী যোগান ব্যৱস্থাৰ দ্বাৰা নদী, পুখুৰী বা ভূ-গৰ্ভৰ পানী শোধন কৰি টেংকিত জমা কৰি পাইপেৰে যোগান ধৰা হয়।
প্ৰশ্ন: মীনাৰ মাকে কিয় পানী ফিল্টাৰ কৰিছিল?
উত্তৰ: মীনাৰ মাকে কুঁৱাৰ পানী পৰিষ্কাৰ কৰিবলৈ ফিল্টাৰ কৰিছিল।
প্ৰশ্ন: মীনাহঁতে কিয় পানী উতলাই খায়?
উত্তৰ: পানী উতলালে পানীত থকা বেমাৰৰ বীজাণু মৰি যায়। সেয়েহে নিৰাপদভাৱে খাবলৈ মীনাহঁতে পানী উতলাই খায়।
প্ৰশ্ন: আমাৰ চাৰিওফালে থকা সকলোবোৰ পানী কিয় ব্যৱহাৰৰ উপযোগী নহয়?
উত্তৰ: কাৰণ কিছুমান পানী লুণীয়া (সাগৰৰ) বা কিছুমান পানীত আৱৰ্জনা, ধূলি-বালি আৰু বেমাৰৰ বীজাণু মিহলি হৈ থাকিব পাৰে।
পৃষ্ঠা ২১
প্ৰশ্ন: তোমালোকৰ ঘৰত ব্যৱহাৰ কৰা পানীৰ উৎস কি?
উত্তৰ: (এইটো এটা ব্যক্তিগত প্ৰশ্ন। পাঠৰ আধাৰত সম্ভাৱ্য উত্তৰবোৰ হ’ল)
আমাৰ ঘৰত ব্যৱহাৰ কৰা পানীৰ উৎস হ’ল দমকল (ভূ-গৰ্ভস্থ পানী) বা চৰকাৰী পানী যোগান আঁচনিৰ পানীকল।
পৃষ্ঠা ২২
কাৰ্যকলাপ: তথ্য সংগ্ৰহ কৰোঁ আহা। (নমুনা উত্তৰ)
* ঘৰ – নিজৰ
* খোৱা পানী ক’ৰ পৰা সংগ্ৰহ কৰে – দমকল
* শোধন কৰি খায়নে? – হয়
* কি প্ৰণালীৰে শোধন কৰে – ফিল্টাৰ কৰি
* ঘৰ – প্রথম চুবুৰীয়া
* খোৱা পানী ক’ৰ পৰা সংগ্ৰহ কৰে – পানীকল (চৰকাৰী যোগান)
* শোধন কৰি খায়নে? – নহয় (পোনে পোনে খায়)
* ঘৰ – দ্বিতীয় চুবুৰীয়া
* খোৱা পানী ক’ৰ পৰা সংগ্ৰহ কৰে – কুঁৱা
* শোধন কৰি খায়নে? – হয়
* কি প্ৰণালীৰে শোধন কৰে – উতলাই
প্ৰশ্ন: চিন্তা কৰি লিখা- ভূ-গৰ্ভৰ পানী শুকাই গ’লে আমাৰ কি কি অসুবিধা হ’ব পাৰে?
উত্তৰ: ভূ-গৰ্ভৰ পানী শুকাই গ’লে আমাৰ খোৱা পানীৰ নাটনি হ’ব। ইয়াৰ উপৰি ঘৰুৱা কাম-কাজ, খেতি-বাতিৰ বাবে জলসিঞ্চন আৰু উদ্যোগসমূহতো পানীৰ অভাৱত ডাঙৰ অসুবিধাৰ সৃষ্টি হ’ব।
পৃষ্ঠা ২৩
(এই পৃষ্ঠাত জলচক্ৰৰ বৰ্ণনা দিয়া হৈছে। কোনো প্ৰশ্ন নাই।)
পৃষ্ঠা ২৪
কাৰ্যকলাপ: কৰি চাওঁ আহা (কেটলিৰ পৰীক্ষা)
উত্তৰ: এই পৰীক্ষাটোৰ পৰা আমি শিকিলোঁ যে:
১. তাপ পালে পানী জলীয় ভাপলৈ ৰূপান্তৰিত হয়। এই প্ৰক্ৰিয়াটো হ’ল বাষ্পীভৱন।
২. পানীৰ ভাপ চেঁচা বস্তুৰ (চচপেন) সংস্পৰ্শলৈ আহিলে ই পুনৰ পানীৰ টোপাললৈ সলনি হয়। এই প্ৰক্ৰিয়াটো হ’ল ঘনীভবন।
কাৰ্যকলাপ: কৰি চাওঁ আহা (নিমখৰ পৰীক্ষা)
উত্তৰ: এই পৰীক্ষাটোৰ পৰা আমি শিকিলোঁ যে নিমখৰ দৰে কিছুমান বস্তু পানীত সম্পূৰ্ণৰূপে মিলি যায় বা পমি যায়।
পৃষ্ঠা ২৫
প্ৰশ্ন: দলত আলোচনা কৰি কোৱা- পানীত বস্তু পমিলে আমাৰ কি সুবিধা আৰু অসুবিধা হয়।
উত্তৰ:
* সুবিধা: পানীত চেনি, নিমখ আদি পমি যোৱাৰ বাবে আমি চৰবত বনাব পাৰোঁ বা ৰান্ধোতে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰোঁ।
* অসুবিধা: পানীত বেমাৰৰ বীজাণু বা হানিকাৰক ৰাসায়নিক পদাৰ্থ পমি গ’লে সেই পানী আমাৰ ব্যৱহাৰৰ অনুপযোগী হৈ পৰে আৰু ই আমাৰ স্বাস্থ্যৰ ক্ষতি কৰে।
কাৰ্যকলাপ: পৰীক্ষা কৰি চাওঁ আহা – কোনবোৰ পানীত পমি যায় আৰু কোনবোৰ পমি নাযায়?
উত্তৰ:
* পানীত পমে – চেনি, গুৰ, মিচিৰি, হালধি, চাবোন (কিছু পৰিমাণে), নিমখ (পৃষ্ঠা ২৪ ৰ পৰা)।
* পানীত নপমে – চাহপাত, তেল, বালি, আটা, চকৰ গুড়ি, মাটি।
প্ৰশ্ন: তোমাৰ বিদ্যালয় আৰু ঘৰৰ আশে পাশে থকা পানীৰ উৎসসমূহত কি কি মিহলি হৈ থাকিব পাৰে?
উত্তৰ: আমাৰ বিদ্যালয় আৰু ঘৰৰ আশে-পাশে থকা পানীৰ উৎসসমূহত ধূলি-বালি, মাটি, মানুহে পেলোৱা আৱৰ্জনা, গছৰ পাত আৰু বেমাৰৰ বীজাণু মিহলি হৈ থাকিব পাৰে।
প্ৰশ্ন: দলত আলোচনা কৰি মিহলি হোৱাৰ কাৰণবোৰ লিখা।
উত্তৰ: মিহলি হোৱাৰ কাৰণবোৰ হ’ল:
১. মানুহে নদী, বিল, পুখুৰী আদিত আৱৰ্জনা পেলোৱা।
২. বৰষুণৰ পানীয়ে মাটি, বালি আদি বোৱাই নি পানীত মিহলি কৰা।
৩. কল-কাৰখানাৰ লেতেৰা পানী পানীত মিহলি হোৱা।
প্ৰশ্ন: তোমাৰ নাইবা তোমাৰ বন্ধুৰ কেতিয়াবা পানীৰপৰা হ’ব পৰা কিবা বেমাৰ হৈছেনে? যদি হৈছে সেই বেমাৰটোৰ নাম কি?
উত্তৰ: (এইটো এটা ব্যক্তিগত প্ৰশ্ন। পাঠৰ আধাৰত সম্ভাৱ্য উত্তৰ হ’ল)
হয়, এবাৰ মোৰ বন্ধুৰ বীজাণুযুক্ত পানী খোৱাৰ ফলত গ্ৰহণী (ডায়েৰিয়া) হৈছিল।
প্ৰশ্ন: পানী শোধনৰ ক্ষেত্ৰত ফিট্কিৰীৰ ব্যৱহাৰ কিদৰে কৰা হয়?
উত্তৰ: ঘোলা পানীত ফিট্কিৰীৰ টুকুৰা এটা অলপ সময় ঘূৰাই দিলে পানীত মিহলি হৈ থকা ধূলি-বালিৰ কণিকাবোৰ গোট মাৰি গধুৰ হৈ পাত্ৰৰ তলিত জমা হয়। ইয়াৰ পিছত ওপৰৰ পৰিষ্কাৰ পানীখিনি আন এটা পাত্ৰলৈ বাকি লৈ ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।
পৃষ্ঠা ২৬
কাৰ্যকলাপ: পৰিষ্কাৰ পানীৰ বাবে বালি ফিল্টাৰ এটা কেনেকৈ সাজিব পাৰি চাওঁ আহা-
উত্তৰ: বালি ফিল্টাৰ সজাৰ পদক্ষেপসমূহ হ’ল:
১. এটা স্বচ্ছ প্লাষ্টিকৰ পাত্ৰ (বটল) লৈ তাৰ তলিত সৰু সৰু বিন্ধা কৰিব লাগে।
২. পাত্ৰটোত ক্ৰমে এঙাৰ, সৰু সৰু শিলগুটি আৰু বালিৰে তৰপে তৰপে পূৰ্ণ কৰিব লাগে।
৩. ওপৰত এটা চুপি (funnel) সংযোগ কৰিব লাগে।
৪. এতিয়া ওপৰেৰে ঘোলা পানী ঢালি দিলে তলেৰে পৰিষ্কাৰ পানী ওলাই আহিব।
প্ৰশ্ন: তোমালোকৰ অঞ্চলত চৰকাৰীভাৱে পানী যোগানৰ ব্যৱস্থা আছেনে?
উত্তৰ: (এইটো এটা ব্যক্তিগত প্ৰশ্ন। আপোনাৰ অঞ্চলৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি উত্তৰটো ‘আছে’ বা ‘নাই’ হ’ব।)
পৃষ্ঠা ২৭
প্ৰশ্ন: খেতি পথাৰত আলি বান্ধি পানী কিদৰে সঞ্চয় কৰা হয়?
উত্তৰ: খেতি পথাৰৰ চাৰিওফালে ওখকৈ মাটিৰ আলি বান্ধি দিলে বৰষুণৰ পানী পথাৰৰ পৰা ওলাই যাব নোৱাৰে। এইদৰে পানী পথাৰতে সঞ্চয় হৈ থাকে, যিটোৱে খেতিত সহায় কৰে।
প্ৰশ্ন: কি কি উপায়ে পানী সঞ্চয় কৰিব পাৰি?
উত্তৰ: পানী সঞ্চয় কৰাৰ উপায়বোৰ হ’ল:
১. পানীৰ অপচয় ৰোধ কৰি।
২. এবাৰ ব্যৱহাৰ কৰা পানী পুনৰ আন কামত ব্যৱহাৰ কৰি (পুনৰ ব্যৱহাৰ)।
৩. বৰষুণৰ পানী সংগ্ৰহ কৰি (বৰষুণৰ পানী সংৰক্ষণ)।
৪. খেতি পথাৰত আলি বান্ধি।
কাৰ্যকলাপ: তোমালোকৰ ঘৰত কি কি কামত পানীৰ পুনৰ ব্যৱহাৰ হয়… লিখা। (নমুনা উত্তৰ)
* প্ৰথমবাৰ ব্যৱহাৰ কৰা পানী – চাউল ধোৱা পানী
* দ্বিতীয়বাৰ কিহত ব্যৱহাৰ হয় – গছত দিয়া হয়।
* প্ৰথমবাৰ ব্যৱহাৰ কৰা পানী – কাপোৰ ধোৱা (শেষৰ পানী)
* দ্বিতীয়বাৰ কিহত ব্যৱহাৰ হয় – চোতাল ধোৱা বা শৌচাগাৰ চাফা কৰাত।
প্ৰশ্ন: তোমালোকৰ ঘৰত বা বিদ্যালয়ত বৰষুণৰ পানী সংৰক্ষণ কৰানে?
উত্তৰ: (এইটো এটা ব্যক্তিগত প্ৰশ্ন। আপোনাৰ উত্তৰ ‘কৰোঁ’ বা ‘নকৰোঁ’ হ’ব।)
পৃষ্ঠা ২৮ (অনুশীলনী)
১। উত্তৰ লিখা –
(ক) আমি কেনেকুৱা পানী খাব লাগে?
উত্তৰ: আমি বিশুদ্ধ আৰু বীজাণুমুক্ত পানী খাব লাগে।
(খ) বীজাণুযুক্ত পানী খালে কি হয়?
উত্তৰ: বীজাণুযুক্ত পানী খালে হাইজা, গ্ৰহণী, সন্নিপাত জ্বৰ, পেটৰ অসুখ আদি নানা বেমাৰ হয়।
(গ) পানী কেনেকৈ বীজাণুমুক্ত কৰিব পাৰি।
উত্তৰ: পানী উতলালে বা ফিল্টাৰ কৰিলে বীজাণুমুক্ত কৰিব পাৰি।
(ঘ) পানীত পমি যোৱা কিছুমান বস্তুৰ নাম লিখা।
উত্তৰ: পানীত পমি যোৱা কিছুমান বস্তু হ’ল – চেনি, নিমখ, গুৰ আৰু মিচিৰি।
(ঙ) নদ-নদী, সাগৰ, জান-জুৰিৰ পানীক কিহে ভাপলৈ পৰিৱৰ্তন কৰে?
উত্তৰ: সূৰ্যৰ তাপে নদ-নদী, সাগৰ, জান-জুৰিৰ পানীক ভাপলৈ পৰিৱৰ্তন কৰে।
২। খালী ঠাই পূৰ কৰা-
(ক) শিল বৰষুণত বৰফ থাকে।
(খ) সাগৰৰ পানী লুণীয়া।
(গ) পানী উতলালে বেমাৰৰ বীজাণু মৰে।
(ঘ) তাপ পালে পানী জলীয় ভাপলৈ পৰিৱৰ্তন হয়।
(ঙ) পানীৰ ভাপ চেঁচা কৰিলে পানীলৈ সলনি হয়।
৩। ঘৰুৱা কামৰ বাহিৰেও আৰু কি কি কামৰ বাবে পানী ব্যৱহাৰ কৰা হয়?
উত্তৰ: ঘৰুৱা কামৰ বাহিৰেও উদ্যোগ আৰু জলসিঞ্চন (খেতি) আদি কামত পানী ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
৪। বেছি বৰষুণ দিলে আমাৰ কি কি অসুবিধা হয়?
উত্তৰ: বেছি বৰষুণ দিলে খাল-বিল, নদ-নদী উপচি পৰি বানপানীৰ সৃষ্টি হয়। ইয়াৰ ফলত ঘৰ-দুৱাৰ, খেতি-পথাৰ বুৰ যায় আৰু যাতায়াতত অসুবিধা হয়।
৫। জলচক্ৰৰ ছবি এখন আঁকি ৰং কৰা।
উত্তৰ: (এইটো এটা অংকন কাৰ্য। পৃষ্ঠা ২৩ত দিয়া জলচক্ৰৰ ছবিখন আঁকিব লাগিব।)
৬। দলত আলোচনা কৰি বিদ্যালয়ৰ খোৱাপানীৰ ব্যৱস্থা সম্বন্ধে এখন প্রতিবেদন যুগুত কৰা।
(এইবোৰ আপোনাৰ বিদ্যালয়ৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি লিখিব লাগিব। নমুনা উত্তৰ তলত দিয়া হ’ল।)
* বিদ্যালয়ত খোৱা পানী ক’ৰপৰা লোৱা হয়?
উত্তৰ: বিদ্যালয়ত খোৱা পানী দমকলৰ পৰা লোৱা হয়।
* যদি তোমালোকৰ পানীকল, দমকল নাই, তেনেহ’লে খোৱা পানী ক’ৰ পৰা পোৱা?
উত্তৰ: (আমাৰ দমকল আছে। যদি নাথাকিলহেঁতেন, ওচৰৰ কুঁৱাৰ পৰা আনিলোহেঁতেন।)
* সকলোবোৰ টেপ বা দমকলত পানী থাকেনে?
উত্তৰ: হয়, আমাৰ দমকলত সদায় পানী থাকে।
* পানী থোৱা পাত্ৰবোৰ ঢাকি থোৱা থাকেনে?
উত্তৰ: হয়, পানী থোৱা কলহবোৰ সদায় ঢাকি থোৱা থাকে।
* পাত্ৰবোৰ নিয়মিতভাৱে চাফা কৰা হয়নে?
উত্তৰ: হয়, পাত্ৰবোৰ নিয়মিতভাৱে চাফা কৰা
হয়।
* পানীখিনি কি ব্যৱস্থাৰে খোৱাৰ উপযোগী কৰা হয়?
উত্তৰ: পানীখিনি খোৱাৰ উপযোগী কৰিবলৈ এটা চেৰামিক ফিল্টাৰত ভৰাই থোৱা হয়।