অধ্যায় ৭: পৰিয়াল

1.মৰমৰ আই

2.বনভোজলৈ এদিন,

Chapter -7,Class -3, SEBA, New Book, Assamese medium

পৃষ্ঠা ৯৫

ক্ৰিয়া-কলাপ

পাঠভিত্তিক

১। আলোচনা কৰোঁ আৰু লিখোঁ আহা-

ক) “কোনে মোক ৰাখিছিল বুকুত শুৱাই” – ইয়াত ‘কোনে’ শব্দটোৱে কাক বুজাইছে?

উত্তৰ: ইয়াত ‘কোনে’ শব্দটোৱে কবিক জন্ম দিয়া মাকক (আইক) বুজাইছে।

খ) কবিৰ মাকে কেনেকুৱা মাতেৰে মাতিছিল?

উত্তৰ: কবিৰ মাকে মউসনা মিঠা মাতেৰে মাতিছিল।

গ) কবিৰ মাকে কেতিয়া আৰু কি চাই চকুপানী বোঁৱাইছিল?

উত্তৰ: কবিয়ে নৰিয়াত দুখ পাই কান্দি থাকোঁতে, মাকে তেওঁৰ মুখলৈ একেথিৰে চাই চেনেহৰ চকুপানী বোঁৱাইছিল।

ঘ) কবিয়ে কাৰ প্ৰতি কি বাঢ়ক বুলি প্ৰাৰ্থনা কৰিছিল?

উত্তৰ: কবিয়ে তেওঁৰ মৰমৰ আইৰ চৰণৰ প্ৰতি চেনেহ আৰু ভকতি (ভক্তি) সদায় বাঢ়ক বুলি প্ৰাৰ্থনা কৰিছিল।

ঙ) পদ্যটোত থকা শৰীৰৰ অংগবোৰৰ নাম লিখা।

উত্তৰ: পদ্যটোত থকা শৰীৰৰ অংগবোৰ হ’ল – গাল, মুখ, চকু, বুকু, চৰণ।

২। তলৰ প্ৰশ্নটোৰ শুদ্ধ উত্তৰটো বাছি উলিয়াই সঠিক চিনটো ৰঙেৰে পূৰ কৰা।

 * আয়ে মোক নিচুকাইছিল-

   (ক) চুমা খাই

   (খ) নাম গুণ গাই

   (গ) মুখখনি চাই

   (ঘ) বুকুত শুৱাই

   উত্তৰ – (খ) নাম গুণ গাই

পৃষ্ঠা ৯৬

ভাষা-অধ্যয়ন

৩। ক) পদ্যটোত ‘মৌ’ শব্দটোক ‘মউ’ ৰূপে লিখিছে। তলৰ শব্দকেইটাক কেনেদৰে লিখিছে বিচাৰি লিখোঁ আহা-

 * শব্দৰ মূল ৰূপ – পদ্যত থকা ৰূপ

 * মৌ – মউ

 * ভক্তি – ভকতি

 * হৈছিলোঁ – হইছিলোঁ

 * গৈ – গই

 * কেনেকৈ – কেনেকই

খ) পদ্যটোৰ ছন্দ মিল থকা শব্দবোৰ বিচাৰি লিখোঁ আহা-

 * ডাঙৰ – ভাগৰ

 * খাই – আই

 * পাই – চাই

 * শুৱাই – বোঁৱাই

 * ধৰি – লৰি

 * অসীম – পাহৰিম

গ) শব্দৰ লগত অৰ্থ মিলাওঁ আহা-

 * যেবে – যেতিয়া

 * তযু – তোমাৰ

 * স্নেহ – চেনেহ

 * নৰিয়া – ৰোগ/বেমাৰ

পৃষ্ঠা ৯৭

ঙ) তলৰ শব্দবোৰ ভাঙি লিখোঁ আহা-

 * মোক – ম্ + ও + ক্

 * মৰম – ম্ + অ + ৰ্ + অ + ম্

 * মিঠা – ম্ + ই + ঠ্ + আ

 * চেনেহ – চ্ + এ + ন্ + এ + হ্

 * ডাঙৰ – ড্ + আ + ঙ + অ + ৰ্

(এইদৰে তোমাৰ নিজৰ নামটো ভাঙি লিখা)

 * (উদাহৰণ: ৰমেন – ৰ্ + অ + ম্ + এ + ন্)

ছ) বাক্য ৰচনা কৰা-

 * নিচুকাই (কান্দোন এৰুৱাই): মাকে কেঁচুৱাটোক নিচুকাইছে।

 * ততালিকে (তৎক্ষণাৎ): খবৰটো পাই মই ততালিকে ওলাই আহিলোঁ।

 * একেথিৰে (একেৰাহে): মেকুৰীটোৱে মাছটোলৈ একেথিৰে চাই আছিল।

পৃষ্ঠা ৯৮

৪। আখৰ-জালত বিচাৰি উলিয়াই লিখা।

ক) বিপৰীত অৰ্থ বুজোৱা শব্দ-

 * মিঠা – তিতা

 * ডাঙৰ – সৰু

 * ততালিকে – পলম

 * দুখ – সুখ

 * গুণ – দোষ

 * সদায় – কেতিয়াও

খ) সমাৰ্থক শব্দ-

 * মা – আই

 * বেমাৰ – নৰিয়া

 * চেনেহ – মৰম

 * অশ্ৰু – পানী (চকুপানী)

জ্ঞান-সম্প্ৰসাৰণ

৫। ভাবোঁ আৰু লিখোঁ আহা –

ক) তোমাৰ অসুখ হ’লে কোনে তোমাৰ যত্ন লয়?

উত্তৰ: মোৰ অসুখ হ’লে মোৰ মা, দেউতা আৰু আইতাই মোৰ যত্ন লয়।

খ) তুমি মাৰাৰ কি কি কামত সহায় কৰা?

উত্তৰ: মই মাৰাক ঘৰ চাফা কৰা, ফুলনিত পানী দিয়া আৰু দোকানৰ পৰা সৰু-সুৰা বস্তু আনি দিয়াত সহায় কৰোঁ।

ঘ) তোমাৰ মাৰাক তুমি কিয় ভালপোৱা? সেই বিষয়ে পাঁচটা বাক্য লিখা।

উত্তৰ:

 * মোৰ মায় মোক খুব মৰম কৰে।

 * মোক পঢ়া-শুনাত সহায় কৰে।

 * মোৰ অসুখ হ’লে মোৰ যত্ন লয়।

 * মোক সদায় ভাল কথা শিকাই।

 * মোৰ বাবে সোৱাদলগা φαద్య বনাই দিয়ে।

ঙ) তোমাৰ পৰিয়ালত কোন কোন আছে আৰু তেওঁলোকে কি কি কৰে?

উত্তৰ: (উদাহৰণ) মোৰ পৰিয়ালত মা, দেউতা, আইতা আৰু ভনীটি আছে। দেউতাই অফিচত কাম কৰে। মা শিক্ষয়িত্ৰী। আইতাই আমাক সাধু কয় আৰু ঘৰৰ কাম কৰে। ভনীটিয়ে মোৰ লগত খেলে আৰু পঢ়ে।

পৃষ্ঠা ৯৯

৬। দফাটো পঢ়ি তলৰ প্ৰশ্নবোৰৰ উত্তৰ দিয়া-

ক) পোৱালি দুটাই কিয় মেও মেওকৈ মাতি আছিল?

উত্তৰ: পোৱালি দুটাৰ ভোক লাগিছিল, সেয়েহে সিহঁতে মেও মেওকৈ মাতি আছিল।

খ) বুবুলে ততাতৈয়াকৈ পাকঘৰলৈ গৈ কি কৰিলে?

উত্তৰ: বুবুলে ততাতৈয়াকৈ পাকঘৰলৈ গৈ তাৰপৰা গাখীৰ এবাটি আৰু বিস্কুট চাৰিখন আনিলে।

গ) কোনে, কাক আৰু কিয় কৈছিল- “সিহঁতৰো এটা পৰিয়াল আছে। …থৈ আহাগৈ।”

উত্তৰ: কথাষাৰ ককাকে মৰমী আৰু বুবুলক কৈছিল। কাৰণ সিহঁতে পোৱালি দুটাক মাকৰ পৰা আঁতৰাই আনিলে পোৱালি দুটাই দুখ পাব, সেয়েহে ককাকে তেনেকৈ কৈছিল।

ঘ) পোৱালি দুটাক নিজৰ ঠাইত থৈ নাহিলে সিহঁতৰ কি কি অসুবিধা হ’ব পাৰে?

উত্তৰ: পোৱালি দুটাক নিজৰ ঠাইত থৈ নাহিলে সিহঁতে মাকৰ মৰম আৰু গাখীৰ নাপাব, নিজৰ পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰি থাকি দুখ পাব আৰু ভয় খাব পাৰে।

ঙ) তোমাৰ ঘৰত কি কি পোহনীয়া জন্তু আছে?

উত্তৰ: (উদাহৰণ) মোৰ ঘৰত এটা কুকুৰ আৰু এজনী মেকুৰী আছে।

চ) তুমি কেনেদৰে সিহঁতক মৰম কৰা?

উত্তৰ: মই সিহঁতক সময়মতে খাবলৈ দি, সিহঁতৰ লগত খেলি আৰু সিহঁতক গা ধুৱাই দি মৰম কৰোঁ।

ছ) মেকুৰী পোৱালি দুটাৰ মাকজনী ক’লৈ গৈছিল বুলি তুমি ভাবা?

উত্তৰ: মই ভাবোঁ মেকুৰী পোৱালি দুটাৰ মাকজনী খাদ্য বিচাৰি ওচৰলৈ ক’ৰবালৈ গৈছিল।

পৃষ্ঠা ১০২

(পৃষ্ঠা ১০০ আৰু ১০১ পাঠৰ অংশ)

ক্ৰিয়া-কলাপ

পাঠভিত্তিক

১। আলোচনা কৰোঁ আৰু লিখোঁ আহা—

ক) কিহৰ বাবে অম্লানহঁত সপৰিয়ালে ওলাই গৈছিল?

উত্তৰ: কাইলৈ বন্ধৰ দিন হোৱা বাবে অম্লানহঁত সপৰিয়ালে বনভোজলৈ যাবলৈ ওলাই গৈছিল।

খ) “আহি গ’ল, আহি গ’ল! …” — এই কথাষাৰ কোনে কৈছিল?

উত্তৰ: এই কথাষাৰ অম্লানে কৈছিল।

গ) গাড়ীখনৰ দুৱাৰ খুলিবলৈ লৈ পেহাকে কিয় বিমোৰত পৰিছিল?

উত্তৰ: পেহাকে গাড়ীখনৰ দুৱাৰ খুলিবলৈ বিমোৰত পৰিছিল কাৰণ গাড়ীৰ ছাবিটো অম্লানৰ দেউতাকে (তেওঁৰ পতিদেৱেই) লৈ গৈছিল।

(ঘ) অম্লানৰ মাকে ভলণ্টিয়াৰক কি কৈছিল?

উত্তৰ: (দিয়া পাঠৰ অংশত অম্লানৰ মাকে ভলণ্টিয়াৰক কি কৈছিল সেই কথা স্পষ্টকৈ পঢ়িব পৰা নাযায়।)

(ঙ) গাড়ীখনৰপৰা নামি অহাৰ পাছত শান্তাই কিয় কাণফুলিছিল?

উত্তৰ: (দিয়া পাঠৰ অংশত শান্তাই কাণফুলিছিল বুলি উল্লেখ নাই।)

চ) বনভোজথলীত দেখা জাননীখনত কি লিখা আছিল?

উত্তৰ: বনভোজথলীত দেখা জাননীখনত লিখা আছিল:

 * “বেছি হাই-উৰুমি নকৰিব, চৰাই-চিৰিকটিয়ে ভয় খাব।”

 * “নিজৰাটো খৰস্রোতা। শিলবোৰ পিছল।”

ভাষা-অধ্যয়ন

২। ক) পাঠত পোৱা উদ্ভিদ আৰু জন্তু বুজোৱা শব্দ দুটাক বেলেগ বেলেগ শব্দ লিখোঁ আহা—

 * উদ্ভিদ – উদ্ + ভিদ

 * জন্তু – জন্ + তু

খ) তলত দিয়া শব্দকেইটা ভাঙি দেখুওৱা—

 * বনভোজলৈ – ব্ + অ + ন্ + অ + ভ্ + ও + জ + অ + ল্ + ঐ

 * প্ৰাকৃতিক – প্ + ৰ্ + আ + ক্ + ৃ + ত্ + ই + ক্

 * পৰিষ্কাৰ – প্ + অ + ৰ্ + ই + ষ্ + ক্ + আ + ৰ্

 * ভলণ্টিয়াৰ – ভ্ + অ + ল্ + অ + ণ্ + ট্ + ই + য়্ + আ + ৰ্

গ) পাঠত থকা সম্পৰ্কবাচক পুৰুষলিংগ আৰু স্ত্ৰীলিংগ বুজোৱা পদবোৰৰ তালিকাভুক্ত কৰা।

 * পুৰুষলিংগ – দেউতা, খুৰা, পেহা, পতিদেৱ।

 * স্ত্ৰীলিংগ – মা, খুৰী, পেহী, আইতা। (পাঠত আইতা আৰু পতিদেৱৰ উল্লেখ নাও থাকিব পাৰে, পৃষ্ঠা ১০১ পঢ়িব নোৱাৰি)

পৃষ্ঠা ১০৩

ঘ) আঁচ টানি অৰ্থৰ লগত মিলোৱা—

 * চৌপাশ – চাৰিওফালে

 * কৌতূহল – জানিবৰ আগ্ৰহ

 * সোনকালে – শীঘ্ৰে, বেগতে

 * উলাহতে – আনন্দতে

ঙ) পাঠটোত থকা একবচন আৰু বহুবচন বুজোৱা পদবোৰ বিচাৰি উলিয়াই ভাগে ভাগে লিখা আৰু আন তিনিটাকৈ শব্দ লিখা—

 * একবচন – (পাঠৰ পৰা) দিন, হাবি, অম্লান, গাড়ীখন, বাটটো। (আন তিনিটা) – কিতাপখন, ল’ৰাটো, ফুলজোপা।

 * বহুবচন – (পাঠৰ পৰা) অম্লানহঁত, শান্তাহঁত, পেহীহঁত, শিলবোৰ, পেলনীয়া বস্তুবোৰ। (আন তিনিটা) – মানুহবোৰ, চৰাইবিলাক, গছসমূহ।

চ) তলৰ তালিকাখন পূৰ কৰা—

 * একবচন – বহুবচন

 * মই – আমি

 * আপুনি – আপোনালোক

 * তেওঁ – তেওঁলোক

 * সি – সিহঁত

 * তাই – তাইহঁত

ছ) বাক্য ৰচনা কৰা—

 * নাতি-নাতিনী: আইতাই নাতি-নাতিনীক সাধু কৈ ভাল পায়।

 * পেহা-পেহী: মোৰ পেহা-পেহী গুৱাহাটীত থাকে।

 * ককা-আইতা: মই বন্ধত ককা-আইতাৰ ঘৰলৈ যাওঁ।

 * খুৰা-খুৰী: খুৰা-খুৰীয়ে মোক বৰ মৰম কৰে।

পৃষ্ঠা ১০৪

জ্ঞান-সম্প্ৰসাৰণ

৩। ভাবোঁ আৰু লিখোঁ আহা—

ক) গছৰ গুৰিত জাবৰ দেখিলে তুমি কি কৰা?

উত্তৰ: গছৰ গুৰিত জাবৰ দেখিলে মই জাবৰবোৰ বুটলি নিৰ্দিষ্ট ঠাইত (ডাষ্টবিনত) পেলাম আৰু আনকো তেনে কৰিবলৈ মানা কৰিম।

খ) চৰাইক নাপালে তেওঁলোকে কি কৰিলেহেঁতেন? (প্ৰশ্নটো ‘চৰাইক’ নহয়, ‘ছাবি’ হ’ব লাগে, পৃষ্ঠা ১০১ৰ কাহিনী অনুসৰি)

উত্তৰ: (ছাবি নাপালে) ছাবি নাপালে তেওঁলোকে আন এখন গাড়ী বা অ’টো বিচাৰি ঘৰলৈ উভতি আহিবলগীয়া হ’লহেঁতেন।

গ) চাবিপাট হেৰুওৱাৰ সময়ত তাত থাকিলে তুমি কি কৰিলাহেঁতেন?

উত্তৰ: চাবিপাট হেৰুওৱাৰ সময়ত তাত থাকিলে মই সকলোৰে লগত মিলি চাবিপাট বিচাৰিলোহেঁতেন আৰু ওচৰৰ ভলণ্টিয়াৰক খবৰ দিলোহেঁতেন।

৪। ক) অম্লানৰ লগত কাৰ কি সম্পৰ্ক আঁকিবা নতুবা শব্দ লিখা—

 * ১ (আইতা) – অম্লানৰ দেউতাকৰ মাক

 * ২ (দেউতা) – অম্লানৰ দেউতাক

 * ৩ (ককা) – অম্লানৰ দেউতাকৰ দেউতাক

 * ৪ (খুৰা) – অম্লানৰ দেউতাকৰ ভায়েক

 * ৫ (ভনী) – অম্লানৰ ভনীয়েক

 * ৬ (মা) – অম্লানৰ মাক

 * ৭ (পেহী) – অম্লানৰ দেউতাকৰ বায়েক/ভনীয়েক

খ) কাক কি বুলি সম্বোধন কৰে আঁচ টানি মিলোৱা—

 * মাকৰ বায়েক – ডাঙৰ আই (জেঠাই)

 * মাকৰ ভনীয়েক – মাহী

 * দেউতাৰ ভনীয়েক – পেহী

 * পেহীয়েকৰ গিৰিয়েক – পেহা

 * মাকৰ দেউতাক – ককা

পৃষ্ঠা ১০৬

(পৃষ্ঠা ১০৫ এখন ছবিৰ কাহিনী)

৭। ভাবোঁ আৰু লিখোঁ আহা—

ক) ছবিখনৰ কাহিনীটো নিজৰ ভাষাত লিখা।

উত্তৰ: (নমুনা উত্তৰ) এটা শিয়ালৰ পৰিয়ালে এটা গুহাত বাস কৰিছিল। এদিনাখন মাক-দেউতাক শিয়াল দুটাই পোৱালীবোৰক ক’লে যে বাহিৰত বিপদ, সেয়ে তেওঁলোকে গুহাৰ ভিতৰতে থাকিব লাগে। কিন্তু এটা পোৱালিয়ে মাকৰ কথা নুশুনি বাহিৰলৈ ওলাই আহিল। ঠিক তেনেতে এটা বাঘে তাক দেখিলে। বাঘটো দেখি পোৱালিটোৱে ভয়তে কান্দিবলৈ ধৰিলে। তেতিয়া মাক-দেউতাক শিয়ালে আহি দেখিলে যে কথা নুশুনাৰ বাবেই পোৱালিটো আজি বিপদত পৰিল। তেওঁলোকে বাঘটোৰ লগত যুঁজ দিব নোৱাৰি সোনকালে আন এটা নিৰাপদ ঠাইলৈ পলাই যোৱাটোকে থিৰাং কৰিলে।

খ) পোৱালিকেইটাই কিয় কান্দিছিল?

উত্তৰ: বাঘ এটা ওচৰতে দেখি ভয় খোৱাৰ বাবে পোৱালিকেইটাই কান্দিছিল।

গ) আঁচ টানি মিলোৱা—

 * কুকুৰ – ভো ভো

 * মেকুৰী – মেও মেও

 * গৰু – হাম্বা

 * ছাগলী – বে বে

 * বাঘ – হালুম

 * শিয়াল – হুৱা

ঘ) খালী ঠাই পূৰ কৰা—

 * হালুম – বাঘে মাতে।

 * মেও মেও – মেকুৰীয়ে মাতে।

 * ভো ভো – কুকুৰে মাতে।

 * হুৱা – শিয়ালে মাতে।

 * হাম্বা – গৰুৱে মাতে।

 * বে বে – ছাগলীয়ে মাতে।\’;[p