পাঠ ১৩ ভাৰতৰ শাসন ব্যৱস্থাৰ গঠন, Class 6, Chapter 13, SEBA New Book, Assamese Medium

Next Chapter 


অনুশীলনী – ১ (পৃষ্ঠা ১০৬)
(ক) ঘৰ বা বিদ্যালয়ত একো নীতি-নিয়ম নাথাকিলে কি হ’ব?
Ans.ঘৰ বা বিদ্যালয়ত একো নীতি-নিয়ম নাথাকিলে মতবিৰোধ আৰু বিসংগতিৰ সৃষ্টি হ’ব পাৰে। সমাজখন অকামিলা হৈ পৰাৰ সম্ভাৱনা থাকিব।
(খ) শাসন ব্যৱস্থানো কি?
Ans. মূলতঃ সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰা, সামাজিক জীৱনক বিভিন্ন নীতি-নিয়মেৰে পৰিচালিত কৰা আৰু নীতি-নিয়মবোৰ মানি চলাটো নিশ্চিত কৰাৰ প্ৰক্ৰিয়াটোকে শাসন ব্যৱস্থা (Governance) বুলিব পাৰি।
(গ) চৰকাৰনো কি?
Ans. যি ব্যৱস্থাই নীতি-নিয়মবোৰ গঢ় দিয়ে আৰু সেইবোৰ মানি চলিবলৈ বাধ্য কৰে সেয়াই হৈছে চৰকাৰ (Government)।
২. তুমি বাস কৰা অঞ্চলটোত কি স্থানীয় প্রশাসন আছে আৰু তেওঁলোকে কি কি কাম কৰে?
Ans: আমাৰ অঞ্চলত গাঁও পঞ্চায়ত আছে। তেওঁলোকে স্বচ্ছ ভাৰত অভিযান ৰূপায়িত কৰে, ৰাস্তা-ঘাট মেৰামতি কৰে, খোৱাপানীৰ ব্যৱস্থা কৰে আদি।
* (যদি চহৰ অঞ্চল হয়): আমাৰ অঞ্চলত পৌৰসভা আছে। তেওঁলোকে স্বচ্ছ ভাৰত অভিযান ৰূপায়িত কৰে, নলা-নৰ্দমা চাফা কৰে, ৰাস্তাৰ পোহৰৰ ব্যৱস্থা কৰে আদি।

অনুশীলনী – ২ (পৃষ্ঠা ১০৮)
(ক) এখন চৰকাৰৰ প্ৰধান অংগকেইটা কি কি?
Ans. এখন চৰকাৰৰ প্ৰধান অংগ তিনিটা হ’ল –
   * বিধানপালিকা
   * কাৰ্যপালিকা
   * ন্যায়পালিকা
(খ) চৰকাৰ এখনৰ তিনিওটা অংগই কেনেধৰণে কাৰ্য সম্পাদন কৰে?
Ans. চৰকাৰৰ তিনিওটা অংগই এটাৰপৰা আনটো পৃথক হৈ সংগতি ৰাখি একেলগে কাম কৰে।
   * বিধানপালিকা: নতুন আইন প্রণয়ন কৰে বা পুৰণি আইন সংশোধন কৰে।
   * কাৰ্যপালিকা: বিধানপালিকাই প্ৰস্তুত কৰা আইনসমূহ কাৰ্যকৰী বা বলৱৎ কৰে।
   * ন্যায়পালিকা: আইনৰ ভিত্তি আৰু তাক শুদ্ধকৈ কাৰ্যকৰী কৰা হৈছেনে নাই বিচাৰ কৰে, আৰু আইন ভংগ কৰিলে দোষীক শাস্তি দিয়ে।
(গ) কেন্দ্ৰীয় আৰু ৰাজ্যিক স্তৰত চৰকাৰ এখনৰ তিনিওটা অংগৰ কেনেধৰণৰ হয়?
Ans. কেন্দ্ৰীয় স্তৰত:
    কাৰ্যপালিকা: ৰাষ্ট্ৰপতি, প্ৰধানমন্ত্ৰী নেতৃত্বাধীন মন্ত্ৰীপৰিষদ।
    বিধানপালিকা: লোকসভা আৰু ৰাজ্যসভা (সংসদ)।
    ন্যায়পালিকা: উচ্চতম ন্যায়ালয়।
  
* ৰাজ্যিক স্তৰত:
    কাৰ্যপালিকা: ৰাজ্যপাল, মুখ্যমন্ত্ৰী নেতৃত্বাধীন মন্ত্ৰীপৰিষদ।
   বিধানপালিকা: বিধান সভা আৰু বিধান পৰিষদ (য’ত আছে)।
    ন্যায়পালিকা: উচ্চ ন্যায়ালয়।

(ঘ) ক্ষমতাৰ পৃথকীকৰণ বুলিলে কি বুজা?
Ans. ভাৰত চৰকাৰৰ কাৰ্যপালিকা, বিধানপালিকা আৰু ন্যায়পালিকা— এই তিনিওটা অংগৰে ক্ষমতা আৰু কাৰ্যাৱলী সংবিধানে পৃথক পৃথক কৰি দিয়া ব্যৱস্থাটোকে ক্ষমতাৰ পৃথকীকৰণ বোলা হয়। ইয়াৰ জৰিয়তে প্ৰতিটো অংগই নিজৰ নিজৰ কাৰ্যাৱলীক বিভক্ত কৰে।
(ঙ) ক্ষমতাৰ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু ভাৰসাম্য মানে কি?
Ans. ক্ষমতাৰ পৃথকীকৰণ ব্যৱস্থাটোৱে চৰকাৰৰ অংগ তিনিটাৰ মাজত ক্ষমতাৰ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু ভাৰসাম্য (Checks and Balances) ৰক্ষা কৰে। ইয়াৰ অৰ্থ হ’ল, চৰকাৰৰ কোনোবা এটা অংগই যদি প্ৰয়োজনতকৈ অধিক বা সংবিধান বহিৰ্ভূত কাৰ্য কৰে, আন দুটা অংগই তাক বিচাৰ কৰি সন্তুলিত কৰে।
অনুশীলনী – ৩ (পৃষ্ঠা ১১০-১১১)
(ক) গণতন্ত্র শব্দটো কোন ভাষাৰপৰা আহিছে?
Ans. গণতন্ত্র (Democracy) শব্দটো গ্ৰীক্ ভাষাৰপৰা আহিছে।
(খ) গণতন্ত্ৰৰ শব্দগত অর্থ কি?
Ans. গণতন্ত্ৰৰ শব্দগত অৰ্থ হৈছে ‘জনসাধাৰণৰ শাসন বা ক্ষমতা’। ই গ্ৰীক্ শব্দ ‘Demos’ (জনসাধাৰণ) আৰু ‘Kratos’ (শাসন বা ক্ষমতা)ৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে।
(গ) ভাৰতৰ বাহিৰেও আৰু গণতান্ত্রিক শাসন ব্যৱস্থা থকা দুখনমান দেশৰ নাম লিখা আৰু সেই দেশবোৰৰ ৰাজধানীৰ নাম উল্লেখ কৰা।
Ans. আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ: ৰাজধানী – ৱাশ্বিংটন ডি.চি.।
    যুক্তৰাজ্য (United Kingdom): ৰাজধানী – লণ্ডন।
(ঘ) প্রতিনিধিত্বমূলক গণতন্ত্র কি?
Ans. আধুনিক কালত জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ বাবে জনসাধাৰণে নিজেই নিজক শাসন কৰিব নোৱাৰি কিছুমান প্রতিনিধিৰ জৰিয়তে চৰকাৰ চলায়। ইয়াকে প্রতিনিধিত্বমূলক গণতন্ত্র (Representative Democracy) বুলি কোৱা হয়।
(ঙ) প্রত্যক্ষ গণতন্ত্ৰ আৰু পৰোক্ষ গণতন্ত্র কি?
Ans. প্রত্যক্ষ গণতন্ত্ৰ: যেতিয়া জনসাধাৰণে ভোটৰদ্বাৰা প্ৰত্যক্ষভাৱে নিজৰ প্ৰতিনিধি নিৰ্বাচিত কৰে, তাকে প্ৰত্যক্ষ গণতান্ত্ৰিক পদ্ধতি বোলে। যেনে, আমি বিধায়ক (MLAs) আৰু সাংসদসকলক (MPs) নিৰ্বাচন কৰোঁ।
* পৰোক্ষ গণতন্ত্র: যেতিয়া জনসাধাৰণৰদ্বাৰা নিৰ্বাচিত প্রতিনিধিসকলে আন কোনো প্রতিনিধিসকলক নিৰ্বাচিত কৰে, তাকে পৰোক্ষ গণতন্ত্ৰ বোলে। যেনে, বিধায়ক আৰু সাংসদসকলে আমাৰ দেশৰ ৰাষ্ট্ৰপতি গৰাকীক নিৰ্বাচিত কৰে।
(চ) তৃণমূল গণতন্ত্র কি?
Ans.জনসাধাৰণে স্থানীয় প্রশাসনত প্রত্যক্ষভাৱে সহযোগ কৰাকে তৃণমূল গণতন্ত্র (Grassroots Democracy) বুলি কোৱা হয়। এই গণতন্ত্ৰত জনসাধাৰণৰ নিজস্ব মতামতৰ স্থান থাকে।

Q দলগত কার্য (পৃষ্ঠা ১১১)
Q.ভাৰত চৰকাৰ, উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ মূলমন্ত্র (Motto) কি বিচাৰি উলিওৱা।
Ans.ভাৰত চৰকাৰৰ মূলমন্ত্ৰ: “সত্যমেব জয়তে” (অৰ্থাৎ, সত্যৰেই সদায় জয় হয়)।
* উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ মূলমন্ত্ৰ: “যতো ধৰ্মস্ততো জয়ঃ” (অৰ্থাৎ, য’ত ধৰ্ম আছে, ত’তেই জয় আছে)।

Q.’মিছাইল মানৱ’ ড০ এ.পি.জে. আব্দুল কালামে আমাৰ দেশৰ ৰাষ্ট্ৰপতিৰ পদটো নামমাত্ৰ কাৰ্যপালিকা হৈও কেনেকৈ মহিমামণ্ডিত কৰিছিল আলোচনা কৰা।
Ans.ড০ এ.পি.জে. আব্দুল কালামে ৰাষ্ট্ৰপতি পদত থাকিও নিজৰ সৰল জীৱনশৈলী আৰু ব্যক্তিত্বৰে ইয়াক মহিমামণ্ডিত কৰিছিল। তেওঁক “জনগণৰ ৰাষ্ট্ৰপতি” (People’s President) বুলি কোৱা হৈছিল। তেওঁ এজন বিজ্ঞানী আছিল আৰু ৰাজনীতিৰ উৰ্ধত থাকি কাম কৰিছিল। তেওঁ ৰাষ্ট্ৰপতি ভৱনৰ পৰম্পৰাগত খৰচী ইфтаৰ পাৰ্টিৰ দৰে অনুষ্ঠান বন্ধ কৰি সেই টকা দুখীয়া আৰু অনাথ শিশুৰ বাবে দান কৰিছিল, য’ত তেওঁ নিজৰ ব্যক্তিগত সঞ্চয়ো যোগ দিছিল। তেওঁৰ এই সৰলতা, দেশপ্ৰেম আৰু জনসাধাৰণৰ লগত থকা পোনপটীয়া সম্পৰ্কই তেওঁক নামমাত্ৰ কাৰ্যপালিকা হৈও দেশৰ এজন সৰ্বাধিক শ্ৰদ্ধাৰ ব্যক্তিত পৰিণত কৰিছিল।