পাঠ ১১: অমলপ্ৰভা দাস, Class 5, Chapter 11, SEBA New Book, Assamese Medium
Next Chapter
(পৃষ্ঠা ৯৮)
ক্ৰিয়া-কলাপ (ক – পাঠভিত্তিক ক্রিয়া)
উত্তৰ দিয়া
(ক) অমলপ্ৰভা দাসৰ পিতৃ আৰু মাতৃ কোন আছিল?
* উত্তৰ: অমলপ্ৰভা দাসৰ পিতৃ ডা° হৰিকৃষ্ণ দাস আৰু মাতৃ হেমপ্ৰভা দাস আছিল।
(খ) অমলপ্ৰভা দাসে কেতিয়াৰ পৰা সূতা কাটিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল?
* উত্তৰ: মহাত্মা গান্ধীৰ অসহযোগ আন্দোলনৰ সময়ত, ১০ বছৰ বয়সৰ পৰাই অমলপ্ৰভা দাসে সূতা কাটিবলৈ শিকিছিল আৰু আৰম্ভ কৰিছিল।
(গ) তেখেতে শৰণীয়া পাহাৰত কি কি উদ্যোগ পাতিছিল?
উত্তৰ: তেখেতে শৰণীয়া পাহাৰত তেলপেৰা, কাগজ তৈয়াৰ কৰা, চাবোন তৈয়াৰ কৰা, মৌ পালন কৰা, আৰু তাঁতত কাপোৰ বোৱা আদি ঘৰুৱা উদ্যোগ পাতিছিল।
(ঘ) এই উদ্যোগবোৰে দেশবাসীক কেনেকৈ সহায় কৰিব বুলি তেখেতে ভাবিছিল?
* উত্তৰ: তেখেতে ভাবিছিল যে গান্ধীজীৰ আদৰ্শৰে পতা এই ঘৰুৱা উদ্যোগবোৰে দেশবাসীক আৰ্থিক অৱস্থা টনকিয়াল কৰাত আৰু ডেকা-ডেকেৰীসকলক স্বাৱলম্বী হোৱাত সহায় কৰিব।
(ঙ) চৰকাৰে অমলপ্ৰভা দাসক কি সন্মান দিবলৈ বিচাৰিছিল?
* উত্তৰ: ১৯৫৫ চনত ভাৰত চৰকাৰে অমলপ্ৰভা দাসক সমাজহিতকৰ কামৰ স্বীকৃতিৰূপে ‘পদ্মবিভূষণ’ সন্মান দিবলৈ বিচাৰিছিল।
তলৰ কথাখিনি কোনে, কাক, কিয়, কৈছিল কোৱা আৰু লিখা।
“মই সামান্যভাবে যিকণ সেৱা আগবঢ়াইছোঁ, তাক সন্মানিত কৰাৰ বাবে অন্তৰৰ কৃতজ্ঞতা জনাইছোঁ। কিন্তু মই এই সন্মান গ্ৰহণ কৰিব নোৱাৰিম, কিয়নো ই মোৰ মনলৈ অহংকাৰ ভাব আনি দিব। তাৰ বাবে মোক অনুগ্ৰহ কৰি মাৰ্জনা কৰে যেন।”
* উত্তৰ: এই কথাখিনি অমলপ্ৰভা দাসে সেইসময়ৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী জৱাহৰলাল নেহৰুলৈ লিখিছিল।
* কিয় কৈছিল: চৰকাৰে তেখেতক ‘পদ্মবিভূষণ’ সন্মান প্ৰদান কৰিবলৈ বিচৰাত তেখেতে বিনম্ৰতাৰে সেই সন্মান গ্ৰহণ কৰিবলৈ অস্বীকাৰ কৰিছিল। তেখেতে কৈছিল যে এই সন্মান গ্ৰহণ কৰিলে তেখেতৰ মনলৈ অহংকাৰ ভাব আহিব পাৰে, সেয়েহে তেওঁ এই সন্মান গ্ৰহণ নকৰাৰ বাবে মাৰ্জনা বিচাৰি এইদৰে কৈছিল।
স্কুলীয়া জীৱনত অমলপ্ৰভা দাসে পঢ়াৰ উপৰি মাক, দেউতাকক কি কি কামত সহায় কৰিছিল?
* উত্তৰ: স্কুলীয়া জীৱনত অমলপ্ৰভা দাসে পঢ়াৰ উপৰি স্কুল ছুটীৰ পিছত ঘৰলৈ গৈ মাক-দেউতাকক কামত সহায় কৰা, ফুলনিত ফুল ৰোৱা, আৰু গছপুলিত পানী দিয়া আদি কাম কৰিছিল।
কটন কলেজত তেখেতক পঢ়িবলৈ কিয় দিয়া নাছিল?
* উত্তৰ: কাৰণ সেই সময়ত কটন কলেজত কেৱল ল’ৰাইহে পঢ়িব পাৰিছিল, ছোৱালীয়ে পঢ়িব নোৱাৰিছিল। সেয়ে অমলপ্ৰভা দাসক কটন কলেজত পঢ়িবলৈ দিয়া নহ’ল।
শৰণীয়া পাহাৰত উদ্যোগসমূহ স্থাপন কৰাৰ উদ্দেশ্য কি আছিল?
* উত্তৰ: শৰণীয়া পাহাৰত উদ্যোগসমূহ স্থাপন কৰাৰ মূল উদ্দেশ্য আছিল গান্ধীজীৰ আদৰ্শৰে গাঁৱৰ দুখীয়া মানুহ আৰু ডেকা-ডেকেৰীসকলক স্বাৱলম্বী হ’বলৈ আৰু আৰ্থিক অৱস্থা টনকিয়াল কৰিবলৈ সহায় কৰা।
(পৃষ্ঠা ৯৯)
খ- ভাষা অধ্যয়ন (ব্যাৱহাৰিক ব্যাকৰণ)
তলৰ যুক্তাক্ষৰকেইটাৰে একোটাকৈ শব্দ লিখা
* ব্ৰু – (ডিব্ৰুগড়)
* স্ব – (স্বাৱলম্বী)
* শ্ৰ – (আশ্ৰম)
* ণ্ঠ – (কণ্ঠ)
* ন্ম – (জন্ম)
* ষ্ণ – (হৰিকৃষ্ণ)
* প্ল – (বিপ্লৱ)
এটা শব্দত প্ৰকাশ কৰোঁ আহা
* (ক) সমাজ সেৱা কৰা লোক – সমাজসেৱী / সমাজকৰ্মী
* (খ) দেশক ভালপোৱা মানুহ – দেশপ্ৰেমিক
* (গ) বিপ্লৱ কৰোঁতাজন – বিপ্লৱী
* (ঘ) দেশৰ কাৰণে মৃত্যুবৰণ কৰা লোক – শ্বহীদ
* (ঙ) নিজৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰা লোক – স্বাৱলম্বী
(পৃষ্ঠা ১০০)
উদাহৰণৰ দৰে শব্দ গঠন কৰা।
* উদাহৰণ – নম্ৰ – নম্ৰতা
* (ক) সাধু – সাধুতা
* (খ) ভদ্ৰ – ভদ্ৰতা
* (গ) দৃঢ় – দৃঢ়তা
* (ঘ) শিক্ষক – শিক্ষকতা
* (ঙ) সাৰ্থক – সাৰ্থকতা
* (চ) মূৰ্খ – মূৰ্খতা
* (ছ) সৰল – সৰলতা
* (জ) উজ্জ্বল – উজ্জ্বলতা
অৰ্থৰ পাৰ্থক্য দেখুৱাই তলত দিয়া শব্দবোৰেৰে একোটাকৈ বাক্য ৰচনা কৰা।
* পাত / পাট
* পাত (গছৰ পাত) – গছজোপাত বহুত পাত লাগিছে।
* পাট (এবিধ সূতা/কাপোৰ) – তেওঁ পাটৰ মেখেলা-চাদৰ পিন্ধিছে।
* হাত / হাট
* হাত (অংগ) – তাই হাতত কিতাপ লৈ আছে।
* হাট (বজাৰ) – সপ্তাহত এদিন আমাৰ গাঁৱত হাট বহে।
* ল’ৰা / লৰা
* ল’ৰা (পুংলিংগ) – ল’ৰাটোৱে বল খেলি আছে।
* লৰা (খোজ কঢ়াতকৈ বেগী) – চোৰটোৱে চোৰ কৰি লৰা মাৰিলে।
* ছুটী / চুটি
* ছুটী (বন্ধ) – কাইলৈ আমাৰ স্কুল ছুটী।
* চুটি (দীঘলৰ বিপৰীত) – তাইৰ চুলিখিনি চুটি।
* গাঁও / গাওঁ
* গাঁও (গ্ৰাম) – আমাৰ গাঁওখন বৰ ধুনীয়া।
* গাওঁ (গীত গোৱা) – আহাঁ, আমি সকলোৱে মিলি গীত গাওঁ।
* গড় / গঁড়
* গড় (দুৰ্গ/বেৰ) – আহোম ৰজাসকলে শত্ৰুৰ পৰা ৰক্ষা পাবলৈ গড় সাজিছিল।
* গঁড় (এবিধ জন্তু) – কাজিৰঙাত এশিঙীয়া গঁড় পোৱা যায়।