গছে যদি খোজ কাঢ়ে, Class-4, Bengali Chapter 14, Assamese medium
পৃষ্ঠা ১২৭
ক – পাঠভিত্তিক ক্ৰিয়া
প্ৰশ্ন: উত্তৰ দিয়া।
প্ৰশ্ন (ক):
* (১) পদ্যটোত আমাৰ দৰে গছেও কি কি কৰাৰ কথা কল্পনা কৰা হৈছে?
* উত্তৰ: পদ্যটোত আমাৰ দৰে গছেও কথা ক’ব পৰা, খোজ কঢ়া, আমাৰ লগত দৌৰ লগোৱা আৰু পাতত ৰং সানি লোৱাৰ কথা কল্পনা কৰা হৈছে।
* (২) গছে যদি খোজ কাঢ়ে তোমাৰ কেনে লাগিব?
* উত্তৰ: গছে যদি খোজ কাঢ়ে মোৰ বৰ মজা লাগিব আৰু আচৰিত লাগিব।
* (৩) আমাৰ লগত-চেনেহবোৰ গছে কিহত বান্ধি নিব?
* উত্তৰ: আমাৰ লগত-চেনেহবোৰ গছে পাতত বান্ধি নিব।
* (৪) হাবি এৰি গছ কাৰ লগত যাব বুলি ভবা হৈছে?
* উত্তৰ: হাবি এৰি গছ ‘আমাৰ’ (কবিতাটো কোৱাজনৰ) লগত যাব বুলি ভবা হৈছে।
* (৫) আমাৰ লগৰীয়া কোন হ’ব বুলি কোৱা হৈছে?
* উত্তৰ: গছবোৰ আমাৰ লগৰীয়া হ’ব বুলি কোৱা হৈছে।
প্ৰশ্ন (খ):
* (১) সৰু-ডাঙৰ গছবোৰ শাৰী পাতি গ’লে কি হ’ব?
* উত্তৰ: সৰু-ডাঙৰ গছবোৰ শাৰী পাতি গ’লে দুয়ো কাষৰ বুঢ়া মানুহবোৰে আচৰিত হৈ চাই থাকিব (ব’লাগি চাব)।
* (২) হাবি এৰি গছ গুচি গ’লে কাৰ কি অসুবিধা হ’ব?
* উত্তৰ: হাবি এৰি গছ গুচি গ’লে চৰাইবোৰ আৰু মৌ-মাখিবোৰৰ (বিজ্ঞা) অসুবিধা হ’ব।
* (৩) গছ তোমাৰ ওচৰলৈ আহিলে তুমি কি কৰিবা?
* উত্তৰ: (ই এক ব্যক্তিগত উত্তৰ) গছ মোৰ ওচৰলৈ আহিলে মই বৰ আনন্দ পাম। মই গছজোপাক সাৱটি ধৰিম আৰু তাৰ লগত কথা পাতিম।
প্ৰশ্ন: শব্দ সম্ভাৰ আৰু অভিধান চাই তলৰ শব্দবোৰৰ অৰ্থ লিখা।
* মজা – আনন্দ, আমোদ
* বিলাই – বিতৰণ কৰি, বাটি দি
* ব’লাগি – আচৰিত হৈ, বিস্ময় মানি
* লগৰীয়া – লগৰ, বন্ধু, সঙ্গী
প্ৰশ্ন: পদ্যটো গদ্য ৰূপত কোৱা আৰু লিখা।
* উত্তৰ: গছে যদি আমাৰ দৰে কথা ক’ব পাৰে আৰু খোজ কাঢ়িব পাৰে, তেন্তে কিমান যে মজা হ’ব! গছে যদি আমাৰ লগত দৌৰ প্ৰতিযোগিতা কৰে আৰু আমাৰ মৰমবোৰ তাৰ পাতত বান্ধি নিয়ে। গছে যদি ৰং সানি পাতবোৰ ৰঙীন কৰি লয়, তেন্তে সি আমাৰ পৰা পোৱা মৰম-চেনেহবোৰ তাৰ পাতত বান্ধি নিব। যদি হাবি এৰি গছবোৰ আমাৰ লগত গুচি আহে, তেন্তে চৰাইবোৰ আৰু মৌ-মাখিবোৰৰ কি অৱস্থা হ’ব! সৰু-ডাঙৰ সকলো গছ মিলি যেতিয়া শাৰী পাতি খোজ কাঢ়ি যাব, তেতিয়া দুয়োকাষে থকা বুঢ়া মানুহবোৰে আচৰিত হৈ চাব। হে ভাই, তেতিয়া কিমান মজা হ’ব! গছবোৰ দেখোন তেতিয়া আমাৰেই লগৰীয়া হৈ পৰিব।
পৃষ্ঠা ১২৮
প্ৰশ্ন: তলৰ খালী ঠাইবোৰত পদ্যটোৰ পৰা শব্দ বহুৱাই সম্পূৰ্ণ কৰা।
* (ক) গছে যদি আমাৰ দৰে / পাৰে কথা ক’ব, / গছে যদি খোজ কাঢ়ে / কেনে মজা হ’ব!
* (খ) সৰু-ডাঙৰ গছ মিলি / শাৰী পাতি যাব, / ন’শ-বুঢ়াই / ব’লাগি চাব।
* (গ) কেনে মজা হ’ব ঔ ভাই / কেনে মজা হ’ব, / গছবোৰো আমাৰ দেখোন / লগৰীয়া হ’ব।
খ – ভাষা অধ্যয়ন (ব্যাৱহাৰিক ব্যাকৰণ)
প্ৰশ্ন: পদ্যটোত থকা যুক্তাক্ষৰ দুটা ভাঙি দেখুৱাই দুটাকৈ শব্দ লিখা।
* ন্ধ = ন + ধ; শব্দ – বন্ধু, আন্ধাৰ
* জ্ঞ = জ + ঞ; শব্দ – বিজ্ঞান, আজ্ঞা (কবিতাটোত ‘বিজ্ঞা’ আছে)
প্ৰশ্ন: যুক্তাক্ষৰ গঠন কৰা।
* ব + জ = ব্জ
* শ + চ = শ্চ
* ষ + ণ = ষ্ণ
* স + ত = স্ত
পৃষ্ঠা ১২৯
প্ৰশ্ন: তলত দিয়া যুক্তাক্ষৰবোৰ ভাঙি দেখুওৱা।
* ন্ধ = ন + ধ
* স্ত = স + ত
* ন্ত = ন + ত
* ক্ত = ক + ত
প্ৰশ্ন: যুক্তাক্ষৰ লগ লগাই শব্দ গঠন কৰা।
* ব + স্ত্ৰ = বস্ত্ৰ
* অ + স্ত্ৰ = অস্ত্ৰ
* শ + স্ত্ৰ = শস্ত্ৰ
প্ৰশ্ন: ওপৰৰ শব্দবোৰেৰে একোটিকৈ বাক্য সাজা।
* ব্যস্ত: দেউতা অফিচৰ কামত খুব ব্যস্ত হৈ আছে।
* সমস্ত: তেওঁ মোৰ সমস্ত কামখিনি কৰি দিলে।
* বস্তা: মানুহজনে চাউলৰ বস্তা এটা কঢ়িয়াইছে।
* সস্তীয়া: বজাৰত বিলাহীৰ দাম সস্তীয়া হৈছে।
* দন্ত: হাতীৰ দন্ত বৰ মূল্যবান।
* মন্ত্ৰী: আমাৰ বিদ্যালয়ৰ সভালৈ শিক্ষামন্ত্ৰী আহিছিল।
* ভক্ত: তেওঁ ভগৱানৰ এজন পৰম ভক্ত।
* শক্ত: শিলটো বৰ শক্ত।
* ৰক্ত: দুৰ্ঘটনাত তেওঁৰ গাৰ পৰা ৰক্ত ওলাইছিল।
* মুক্ত: চৰাইবোৰ মুক্ত আকাশত উৰি ভাল পায়।
প্ৰশ্ন: তলৰ শব্দকেইটা পঢ়া আৰু বহুবচনলৈ নিয়া।
* গছ – গছবোৰ / গছবিলাক
* চৰাই – চৰাইবোৰ / চৰাইবিলাক
* লগৰীয়া – লগৰীয়াবোৰ / লগৰীয়াসকল
* বুঢ়া – বুঢ়াবোৰ / বুঢ়াসকল
পৃষ্ঠা ১৩০
গ – জ্ঞান সম্প্ৰসাৰণ
প্ৰশ্ন: ‘ন’শ-বুঢ়াই ব’লাগি চাব।’…কবিয়ে এনেদৰে কিয় কৈছে?
* উত্তৰ: গছবোৰে খোজ কঢ়া এটা একেবাৰে অসাধাৰণ আৰু আচৰিত ঘটনা। এনেকুৱা আগতে কেতিয়াও নোহোৱা ঘটনা দেখিলে মানুহবোৰ আচৰিত হৈ চাই ৰ’ব। ‘ন’শ-বুঢ়াই’ মানে বহুত মানুহে বা বয়সীয়াল মানুহবোৰে যে এই অদ্ভুত দৃশ্য দেখি বিস্ময় মানিব, তাকে বুজাবলৈ কবিয়ে এনেদৰে কৈছে।
প্ৰশ্ন: গছে আমাক কি কি দিয়া লিখা।
* উত্তৰ: গছে আমাক উশাহ ল’বলৈ অক্সিজেন, খাদ্যৰ বাবে ফল-মূল, ছাঁ, ঘৰ সাজিবলৈ কাঠ-বাঁহ, ইন্ধনৰ বাবে খৰি আৰু বিভিন্ন বেমাৰৰ বাবে ঔষধ দিয়ে।
প্ৰশ্ন: গছবোৰ শাৰী পাতি গ’লে কিহৰ অসুবিধা হ’ব?
* উত্তৰ: গছবোৰ শাৰী পাতি গ’লে ৰাস্তা-ঘাট বন্ধ হৈ যাব। ইয়াৰ ফলত মানুহ আৰু গাড়ী-মটৰ অহা-যোৱা কৰাত অসুবিধা হ’ব।
প্ৰশ্ন: গছৰ যতন কেনেকৈ ল’ব লাগে?
* উত্তৰ: গছপুলি ৰোৱাৰ পিছত তাক নিয়মীয়াকৈ পানী দিব লাগে। গৰু-ছাগলীয়ে যাতে খাই পেলাব নোৱাৰে তাৰ বাবে জেওৰা দি আগুৰি ৰাখিব লাগে। গছক অকাৰণতে কটা বা ইয়াৰ ডাল-পাত ছিগাটো অনুচিত।
প্ৰশ্ন: ‘সেউজ সপ্তাহ’ কি? এই সপ্তাহত কি কি কৰা হয়?
* উত্তৰ: ‘সেউজ সপ্তাহ’ বা ‘বন মহোৎসৱ’ হ’ল গছপুলি ৰোৱাৰ এক বিশেষ উৎসৱ। সাধাৰণতে জুলাই মাহৰ প্ৰথম সপ্তাহত ইয়াক পালন কৰা হয়। এই সপ্তাহত মানুহক গছপুলি ৰুবলৈ আৰু গছৰ সংৰক্ষণ কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰা হয়। বিভিন্ন ঠাইত, যেনে— স্কুল-কলেজ, ৰাস্তাৰ কাষত সমূহীয়াভাৱে গছপুলি ৰোৱা হয়।
প্ৰশ্ন: তুমি কেতিয়াবা গছপুলি ৰুইছানে?
* উত্তৰ: (ব্যক্তিগত উত্তৰ) হয়, মই যোৱা ‘সেউজ সপ্তাহ’ত আমাৰ বিদ্যালয়ৰ চৌহদত এজোপা নাহৰ পুলি ৰুইছিলোঁ।
পৃষ্ঠা ১৩১
ঘ – প্ৰকল্প
প্ৰশ্ন: তলৰ ছবিখন চোৱা। ছবিখনত কি দেখিছা কোৱা।
* উত্তৰ: ছবিখনত এখন অৰণ্যৰ দৃশ্য দেখিছোঁ। তাত এটা বাঘ, এটা হাতী, এটা গঁড়, এটা হৰিণ, এটা ম’ৰা চৰাই আৰু এজোপা গছত এটা বান্দৰ আছে।
প্ৰশ্ন: তালিকাখনত থকা জীৱ-জন্তুবোৰ ক’ত থাকে? (বাঘ, হাতী, গঁড়, হৰিণ, ম’ৰা, বান্দৰ)
* উত্তৰ: এই জীৱ-জন্তুবোৰ হাবি বা অৰণ্যত থাকে।
প্ৰশ্ন: এইবোৰ আমাৰ ঘৰৰ ওচৰে-পাঁজৰে নাথাকে কিয়?
* উত্তৰ: এইবোৰ বনৰীয়া জন্তু। ইহঁতক জীয়াই থাকিবলৈ হাবি-জংঘলৰ মুকলি পৰিৱেশ, বহু ঠাই আৰু বিশেষ ধৰণৰ খাদ্যৰ প্ৰয়োজন হয়। আমাৰ ঘৰৰ ওচৰে-পাঁজৰে তেনে পৰিৱেশ নাথাকে বাবে ইহঁত ইয়াত নাথাকে।
প্ৰশ্ন: তলত দিয়া চৰাই আৰু জীৱ-জন্তুবোৰৰ মাতবোৰ কেনেকুৱা?
* কুলি – কু-উ, কু-উ
* কাউৰী – কা-কা
* গৰু – হাম্বা-হাম্বা
* ছাগলী – বে-বে
* মেকুৰী – মেও-মেও
প্ৰশ্ন: গছত থকা ফল-মূলৰ ছবি আঁকা আৰু ৰং কৰা।
* উত্তৰ: (ই এটা অংকনমূলক কাম।)
পৃষ্ঠা ১৩২
(এই পৃষ্ঠাত
কোনো প্ৰশ্ন বা ক্ৰিয়া-কলাপ নাই। ইয়াত কেৱল পাঠটোৰ শৈক্ষিক উদ্দেশ্য আৰু মূল্যায়নৰ বিষয়ে উল্লেখ আছে।)