অধ্যায় ৩ঃ খেল-ধেমালি
1.বিদ্যালয়-সপ্তাহ
2.কপৌ কুকু
Chapter -3, Class -3, SEBA, New Book, Assamese medium
পৃষ্ঠা ৩৮
ক্ৰিয়া-কলাপ
পাঠভিত্তিক
১। আলোচনা কৰোঁ আৰু লিখোঁ আহা-
ক) প্রাঞ্জলহঁতৰ বিদ্যালয়ত কি চলি আছিল?
উত্তৰ: প্রাঞ্জলহঁতৰ বিদ্যালয়ত বিদ্যালয়-সপ্তাহ চলি আছিল।
খ) কাৰ কাৰ মাজত বেডমিন্টনৰ প্ৰতিযোগিতা হৈছিল?
উত্তৰ: পঞ্চম শ্ৰেণীৰ দীপা আৰু ৰুমাৰ মাজত বেডমিন্টনৰ প্ৰতিযোগিতা হৈছিল।
গ) সুপ্রিয়াই কিয় দবাখেলখন পণ্ড কৰা বুলি কৈছিল?
উত্তৰ: কাঞ্চনে দলি মাৰি দিয়া ফুটবলটো আহি দবাখনতে পৰিলগৈ, সেয়েহে সুপ্রিয়াই দবাখেলখন পণ্ড কৰা বুলি কৈছিল।
ঘ) কোন কোন শ্রেণীয়ে কি খেলৰ প্ৰতিযোগিতাত অংশগ্ৰহণ কৰিছিল আঁচ টানি মিলাই লিখা-
উত্তৰ:
* প্রথম শ্রেণী – পাৰ-পানী
* দ্বিতীয় শ্রেণী – পাৰ-পানী
* তৃতীয় শ্রেণী – ক্রিকেট, বেডমিন্টন, দবা, পাৰ-পানী, সংগীত চকী
* চতুর্থ শ্রেণী – ক্রিকেট, বেডমিন্টন, দবা, পাৰ-পানী, সংগীত চকী
* পঞ্চম শ্রেণী – ক্রিকেট, বেডমিন্টন, দবা, পাৰ-পানী, সংগীত চকী
(পাঠটোৰ মতে, তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ শ্ৰেণীৰ মাজত ক্ৰিকেট, পঞ্চম শ্ৰেণীৰ বেডমিন্টন, সুপ্ৰিয়া (হুইল চেয়াৰত) আৰু নীহাৰিকাৰ মাজত দবাখেল, আৰু প্ৰথম-দ্বিতীয় শ্ৰেণীয়ে পাৰ-পানী খেলিছিল।)
ঙ) মিনতি বৰুৱা বাইদেৱে প্ৰথম আৰু দ্বিতীয় শ্ৰেণীৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক কিয় খেলপথাৰৰ মাজলৈ লৈ গৈছিল?
উত্তৰ: মিনতি বৰুৱা বাইদেৱে প্ৰথম আৰু দ্বিতীয় শ্ৰেণীৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক ‘পাৰ-পানী’ খেলখন খেলাবলৈ খেলপথাৰৰ মাজলৈ লৈ গৈছিল।
চ) বিদ্যালয়-সপ্তাহ কোনে উদ্বোধন কৰিছিল?
উত্তৰ: বিদ্যালয়-সপ্তাহ বিদ্যালয় পৰিচালনা সমিতিৰ সভাপতিয়ে উদ্বোধন কৰিছিল।
ছ) বিদ্যালয়-সপ্তাহৰ দ্বিতীয় দিনা কি বাৰ আৰু তাৰিখ আছিল?
উত্তৰ: জাননীখন ২৫/১১/২০২৫ তাৰিখে দিয়া হৈছে আৰু সপ্তাহটো ১ ডিচেম্বৰৰ পৰা ৭ ডিচেম্বৰলৈ চলিছে। সেয়েহে দ্বিতীয় দিনটো ২ ডিচেম্বৰ, ২০২৫ আছিল। বাৰটো জাননীত উল্লেখ নাই।
জ) ছেত্রী ছাৰে কি কৰি আছিল?
উত্তৰ: গিৰীণ ছেত্ৰী ছাৰে প্ৰতিযোগিতাত স্থান দখল কৰা ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলৰ তালিকা প্ৰস্তুত কৰাত ব্যস্ত আছিল।
২। পাঠত থকা জাননীখন চাই তলৰ প্ৰশ্নবোৰৰ উত্তৰ কৰোঁ আহা –
ক) ক্রিকেট খেলত কোন কোন শ্ৰেণীৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে অংশগ্ৰহণ কৰিব পাৰিব?
উত্তৰ: ক্রিকেট খেলত তৃতীয় শ্ৰেণীৰ পৰা পঞ্চম শ্ৰেণীলৈ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে অংশগ্ৰহণ কৰিব পাৰিব।
খ) তৃতীয় শ্ৰেণীৰ ছাত্র-ছাত্রীয়ে কি কি খেলত অংশগ্ৰহণ কৰিব পাৰিব?
উত্তৰ: জাননীখনৰ মতে, তৃতীয় শ্ৰেণীৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে ক্ৰিকেট (‘ক’ শাখা), বেডমিন্টন (‘ক’ শাখা), দবা (‘ক’ শাখা), পাৰ-পানী (‘খ’ শাখা) আৰু সংগীত চকী (‘খ’ শাখা) খেলত অংশগ্ৰহণ কৰিব পাৰিব।
গ) ‘খ’ আৰু ‘গ’ শাখাত থকা শ্রেণীকেইটা কি কি?
উত্তৰ: ‘খ’ শাখাত তৃতীয় শ্ৰেণী আৰু ‘গ’ শাখাত চতুৰ্থ আৰু পঞ্চম শ্ৰেণী আছে (পাৰ-পানী আৰু সংগীত চকী খেলৰ বাবে)।
ঘ) সকলো শ্ৰেণীৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে কি কি খেল খেলিব পাৰিব?
উত্তৰ: জাননীখনত থকা খেলসমূহৰ ভিতৰত ‘পাৰ-পানী’ আৰু ‘সংগীত চকী/মিউজিক চেয়াৰ’ খেলত সকলো শ্ৰেণীৰ (প্ৰথমৰ পৰা পঞ্চম) ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে খেলিব পাৰিব, অৱশ্যে তেওঁলোকক শাখা অনুসৰি ভাগ কৰা হৈছে।
পৃষ্ঠা ৩৯
ভাষা অধ্যয়ন
৩। ক) ডাঙৰ হৰফৰ পদবোৰৰ অৰ্থ অনুমান কৰি আঁচ টানি মিলোৱা।
উত্তৰ:
* প্ৰতিভা প্ৰদৰ্শনৰ মঞ্চ – দক্ষতা
* একক প্রতিযোগিতা – এজনীয়া
* খেলখন পণ্ড কৰিলা – নষ্ট কৰিলা
* বেগাবেগিকৈ – খৰখেদাকৈ (এইটো পাঠত নাই, কিন্তু অৰ্থটো একেই)
* উখল-মাখল পৰিৱেশ – উলহ-মালহ
খ) …এতিয়া আমি তলৰ ‘ক’ অংশৰ লগত ‘খ’ অংশ মিলাওঁ আহা-
উত্তৰ:
* শিক্ষাদান কৰোঁতাজন – শিক্ষক
* পৰিচালনা কৰাজন – পৰিচালক
* পাঠ কৰোঁতাজন – পাঠক
* খেতি কৰাজন – খেতিয়ক
৪। ক) তলৰ শব্দবোৰ পঢ়ো আহা-
(এইটো পঢ়াৰ বাবে দিয়া হৈছে: পঞ্চম, বঞ্চিত, কুঞ্চিত, ইঞ্জিন, গুঞ্জন, আঞ্জা।)
পৃষ্ঠা ৪০
খ) খেলিমেলিকৈ থকা আখৰবোৰ সঠিক ক্রমত সজাই শব্দ গঠন কৰোঁ আহা-
* প্রা ল ঞ্চ ঞ্চ য় স – প্ৰাঞ্জল, সঞ্চয় (চিত্ৰৰ লগত মিলাই)
* ত ঞ্চি কু ন ঞ্জি ই – কুঞ্চিত, ইঞ্জিন (চিত্ৰৰ লগত মিলাই)
৫। “তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ শ্ৰেণীৰ মাজত এখন ক্রিকেট প্রতিযোগিতা চলিছে।”
(এইটো স্থানবাচক সংখ্যাৰ বিষয়ে এটা ব্যাখ্যাত্মক অংশ। ইয়াত কোনো প্ৰশ্ন-উত্তৰ নাই।)
পৃষ্ঠা ৪১
৬। তলৰ তালিকাখন মনোযোগেৰে চাওঁ আৰু খেলোঁ আহা-
ক) সংখ্যা চাই শব্দ লিখোঁ আহা-
* ৭, ৩ – দবা
* ২, ১১ – খেল (তালিকাখনত এই শব্দটো বনাব পৰা নাযায়, ২=’ট’, ১১=’ঞ্চ’। সম্ভৱতঃ তালিকাখনত ভুল আছে।)
* ৫, ১০, ১৭ – হকী
খ) শব্দ চাই সংখ্যাবোৰ লিখোঁ আহা-
* কাবাডী – ১, ৪, ১৬
* পঞ্চম – ৯, ৮
* বেডমিন্টন – ৫, ৬, ১৩, ১৪, ১৫
৭। কাষৰ ঢোলৰপৰা শব্দ বাছি লৈ ছন্দ পূৰ কৰোঁ আহা-
উত্তৰ:
* বাঁহেৰে সাজে বাঢ়ৈ ককাই
* নাপিত ককাই কাটে চুলিকে
* ঢুলীয়া ককাই বজায় ঢোল
* দর্জী মামাই চিলায় কাপোৰ
পৃষ্ঠা ৪২
জ্ঞান-সম্প্ৰসাৰণ
৮। আলোচনা কৰোঁ আৰু লিখোঁ আহা –
(ক) ক্রিকেট খেলখন কাষৰ খেলপথাৰত কিয় খেলিছিল?
উত্তৰ: ক্ৰিকেট খেলত বল দূৰলৈ যোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে আৰু এই খেলৰ বাবে বেছি ঠাইৰ প্ৰয়োজন হয়। বিদ্যালয়ৰ মূল খেলপথাৰত বেডমিন্টন, দবা, সংগীত চকী আদি আনবোৰ খেল চলি থকাৰ বাব ক্ৰিকেট খেলখন কাষৰ খেলপথাৰত খেলিছিল।
(খ) প্রাঞ্জলহঁতৰ বিদ্যালয়-সপ্তাহত নেখেলা কি কি খেল তোমালোকৰ বিদ্যালয়ত খেলোৱা হয়?
উত্তৰ: (এই উত্তৰ বিদ্যালয় অনুসৰি বেলেগ হ’ব)
প্রাঞ্জলহঁতৰ বিদ্যালয়-সপ্তাহত নেখেলা খেল যেনে – দৌৰ প্ৰতিযোগিতা, ওখ জাঁপ, দীঘল জাঁপ, ৰছী টনা, আৰু থলুৱা খেল যেনে কণী যুঁজ আদি আমাৰ বিদ্যালয়ত খেলোৱা হয়।
৯। ক) তোমালোকে নিশ্চয় সমনীয়াৰ লগত বহুধৰণৰ খেল খেলা। তলৰ ছবিত দিয়া খেলবোৰৰ নাম লিখা-
উত্তৰ:
* (প্ৰথম ছবি) – বেডমিন্টন
* (দ্বিতীয় ছবি) – দবা
খ) তলৰ খেলসমূহক গুৰুক্ৰীড়া আৰু লঘুক্ৰীড়া হিচাপে ভাগে ভাগে লিখোঁ আহা –
উত্তৰ:
* গুৰুক্ৰীড়া (বৰ্হিঃক্ৰীড়া): ফুটবল, ক্রিকেট, টেনিছ, হকী, কাবাডী, দৌৰ।
* লঘুক্ৰীড়া (অন্তঃক্ৰীড়া): কেৰম, লুডু, দবা, টেবুল টেনিছ।
১০। তলৰ নিৰ্দিষ্ট বাকচত এককভাৱে আৰু দলীয়ভাৱে খেলা খেলসমূহৰ নাম লিখা।
উত্তৰ:
* এককভাৱে খেলা খেল: বেডমিন্টন (একক), দবা, কেৰম (একক), দৌৰ, ওখ জাঁপ, দীঘল জাঁপ, টেবুল টেনিছ (একক)।
* দলীয়ভাৱে খেলা খেল: ক্রিকেট, ফুটবল, হকী, কাবাডী, ৰছী টনা, বেডমিন্টন (যুটীয়া), টেবুল টেনিছ (যুটীয়া)।
পৃষ্ঠা ৪৩
১১। সহপাঠীৰ সৈতে আলোচনা কৰি লিখা –
…তোমালোকৰ এজন লগৰীয়াই কাণেৰে কম শুনে। তেওঁক কি কি খেল খেলিবলৈ দিবা-
উত্তৰ: যিজন লগৰীয়াই কাণেৰে কম শুনে, তেওঁক আমি দবা, কেৰম, লুডু, দৌৰ, ওখ জাঁপ, দীঘল জাঁপ, আৰু চিত্ৰাংকণ আদি খেল বা প্ৰতিযোগিতাত অংশ ল’বলৈ দিম। এই খেলবোৰত শুনিব পৰা ক্ষমতাৰ বিশেষ প্ৰয়োজন নহয়।
১২। তলৰ খেল দুবিধৰ নাম লিখা। তাৰে কোনবিধ খেল খেলি তোমাৰ ভাল লাগে? খেলবিধ খেলি কিয় ভালপোৱা দুটা বাক্য লিখা।
উত্তৰ:
* (বাঁওফালৰ ছবি) – কণা-মুচি খেল (বা চিলনী-চিলনী)
* (সোঁফালৰ ছবি) – গুটি খেল (বা পাঁচ-গুটি)
(এই উত্তৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ নিজা পছন্দ অনুসৰি হ’ব। উদাহৰণস্বৰূপে:)
মোৰ কণা-মুচি খেলবিধ খেলি ভাল লাগে।
কাৰণ:
১. এই খেলবিধ বন্ধু-বান্ধৱীৰ লগত একেলগে খেলিব পাৰি।
২. চকু বান্ধি আনক চুবলৈ চেষ্টা কৰোঁতে আৰু আনবোৰে ধৰা নিদিবলৈ চেষ্টা কৰোঁতে বৰ মজা লাগে।
পৃষ্ঠা ৪৬
ক্ৰিয়া-কলাপ
পাঠভিত্তিক
১। কওঁ আৰু লিখোঁ আহা-
ক) মেজি কোনটো বিহুত সাজে?
উত্তৰ: মেজি মাঘ বিহুত সাজে।
খ) ল’ৰাহঁতে পথাৰলৈ কিয় গৈছিল?
উত্তৰ: ল’ৰাহঁতে মেজি সাজিবৰ বাবে পথাৰৰপৰা নৰা আনিবলৈ গৈছিল।
গ) কাক দেখি ল’ৰাহঁতৰ কপৌ কু কু খেলিবলৈ মন গৈছিল?
উত্তৰ: বগৰীজোপাৰ পৰা এহাল কপৌ চৰাই ভুৰুংকৈ উৰি যোৱা দেখি সিহঁতৰ এজনৰ ‘কপৌ কু কু’ খেললৈ মনত পৰিছিল।
ঘ) কপৌজনীয়ে কি কথা কৈ পুখুৰীৰ পৰা ওলাই দৌৰিছিল?
উত্তৰ: কপৌজনীয়ে “তোমালোকৰ কাণদুখন কোনে নিলে? … চিলনিয়ে নিলে, চিলনিয়ে নিলে” বুলি কৈ পুখুৰীৰ পৰা ওলাই দৌৰিছিল।
ঙ) ৰজাৰ পুখুৰীত কোনে গা ধুব বিচাৰিছিল?
উত্তৰ: ৰজাৰ পুখুৰীত কপৌ হোৱা ল’ৰাজনে গা ধুব বিচাৰিছিল।
চ) পুখুৰীটো কিয় ডাঙৰ কৰিছিল?
উত্তৰ: কপৌটোৱে পুখুৰীটো সৰু বুলি কোৱাত লগৰীয়াহঁতে পাত পেলাই দিয়াৰ পাছত কেইখোজমান পিছুৱাই দি পুখুৰীটো ডাঙৰ কৰিছিল।
২। খেলটোত কোনে গাইছে লিখোঁ আহা-
ক) বোকা আছে পানী আছে, কেনেকৈ যাম?
উত্তৰ: কপৌ।
খ) ইমান ইমান পানী …….
উত্তৰ: কপৌ।
গ) পদুম ফুলৰ চকা…….
উত্তৰ: লগৰীয়া।
৩। ‘কপৌ কু কু’ খেলটো এটা ক্ৰমত খেলা হয়। সেই ক্ৰমৰ লগত সংগতি ৰাখি তলৰ পৰ্যায়বোৰ সঠিক ক্ৰমত নম্বৰৰ সৈতে আঁচ টানি মিলোৱা-
উত্তৰ:
* ১ – এজন খেলুৱৈক কপৌ হিচাপে বাছনি কৰা।
* ২ – ল’ৰাহঁতে ইজনে সিজনৰ হাত ধৰি ঘূৰণীয়াকৈ থিয় হোৱা।
* ৩ – কপৌৱে লগৰীয়াহঁতে হাতে হাতে ধৰি সজা ঘেৰটোৰ মাজলৈ যোৱা।
* ৪ – কপৌটোৱে পাত এখিলা পেলাই পুখুৰীটো ডাঙৰ কৰা।
* ৫ – ঘেৰটোৰ মাজৰপৰা কপৌটো বাহিৰলৈ ওলাই দৌৰ মৰা।
৪। তলৰ প্ৰশ্নবোৰৰ শুদ্ধ উত্তৰটো বাছি উলিয়াই সঠিক চিনটো ৰঙেৰে পূৰ কৰা।
* খেলখনৰ পুখুৰীটো-
(ক) মনে সজা (খ) হাতে-হাত ধৰি সজা (গ) বোকা পানীৰ (ঘ) গছৰ পাতেৰে সজা
উত্তৰ: (খ) হাতে-হাত ধৰি সজা
* পুখুৰীটো কেনেকৈ ডাঙৰ কৰিছিল-
(ক) খান্দি (খ) হাতবোৰ খুলি দি (গ) গছৰ পাত পেলাই (ঘ) বেজি পেলাই
উত্তৰ: (গ) গছৰ পাত পেলাই (আৰু লগৰীয়াহঁতে পিছুৱাই গৈ)
পৃষ্ঠা ৪৭
ভাষা অধ্যয়ন
৫। ক) বাওঁফালৰ হোৱা অৰ্থৰ লগত সোঁফালৰ নোহোৱা অৰ্থ মিলাওঁ আহা –
উত্তৰ:
* ধোৱা – নোধোৱা
* যাওঁ – নাযাওঁ
* দিব – নিদিব
* গাব – নাগাব
* চুব – নুচুব
* খেলিব – নেখেলিব
খ) তলৰ শব্দবোৰ ব্যৱহাৰ কৰি একোটাকৈ বাক্য সাজা-
* কপৌ: বগৰীজোপাত কপৌ এহালে ৰুণ দি আছিল।
* পুখুৰী: কপৌটোৱে ৰজাৰ পুখুৰীত গা ধুবলৈ যাব বিচাৰিছিল।
* ভুৰুংকৈ: কপৌহাল ভুৰুংকৈ উৰি গ’ল।
* চকা: লগৰীয়াহঁতে ‘পদুম ফুলৰ চকা’ বুলি গাইছিল।
* পথাৰ: ল’ৰাহঁতে পথাৰৰপৰা নৰা আনিবলৈ গৈছিল।
* কাণ: কপৌটোৱে চিলনিয়ে কাণ নিয়া বুলি কৈছিল।
গ) আঁচ টানি মিলাওঁ আহা-
* কপৌৱে – ৰুণ দিয়ে।
* পাৰ চৰায়ে – ৰুণ দিয়ে।
* কুকুৰাই – ডাক দিয়ে।
* কুৰুৱাই – ৰাৱ পাৰে।
জ্ঞান-সম্প্ৰসাৰণ
৬। আলোচনা কৰোঁ আৰু লিখোঁ আহা –
ক) সিহঁতে বগৰীজোপাৰ তলত নেখেলি পথাৰখনলৈ কিয় খেলিবলৈ গ’ল বুলি ভাবা।
উত্তৰ: বগৰী গছজোপা কাঁইটীয়া, তাৰ তলত খেলিলে ভৰিত কাঁইটে বিন্ধাৰ ভয় থাকে। পথাৰখন মুকলি আৰু সমান, সেয়েহে সিহঁতে মুকলিকৈ দৌৰা-দৌৰি কৰি খেলিবলৈ পথাৰখনলৈ গৈছিল।
খ) বগৰী গছৰ দৰে কেইবিধমান কাঁইটীয়া গছৰ নাম লিখা।
উত্তৰ: বগৰী গছৰ দৰে কাঁইটীয়া গছ হ’ল – গোলাপ, লেতেকু, মধুৰীআম, নেমু, আৰু সঁজিনা।
পৃষ্ঠা ৪৮
৭। দফাটো পঢ়ি তলৰ প্ৰশ্নবোৰৰ উত্তৰ লিখা-
ক) জৰ্জ আইজাৰৰ জন্ম ক’ত হৈছিল?
উত্তৰ: জৰ্জ আইজাৰৰ জন্ম জার্মানীত হৈছিল।
খ) আইজাৰে ভৰিখন হেৰুওৱাৰ পাছতো কিদৰে খেলিছিল?
উত্তৰ: আইজাৰে ভৰিখন হেৰুওৱাৰ পাছত কাঠৰ ভৰি লগাই অলিম্পিকত অংশ গ্ৰহণ কৰিছিল।
গ) কোনো কামত সফল হ’বলৈ হ’লে কি কি গুণ থাকিব লাগে?
উত্তৰ: দফাটোৰ মতে, কোনো কামত সফল হ’বলৈ হ’লে সাহস আৰু ইচ্ছা থাকিব লাগে।
৮। তলৰ ছবিসমূহ চাই কোনজন খেলুৱৈ কোনবিধ খেলৰ লগত জড়িত চিনাক্ত কৰি নাম লিখোঁ আহা –
উত্তৰ:
* (প্ৰথম ছবি) – জৰ্জ আইজাৰ (খেল: জিমনাষ্টিক)
* (দ্বিতীয় ছবি) – অৰ্জুন ভোগেশ্বৰ বৰুৱা (খেল: দৌৰ/এথলেটিকচ্)
* (তৃতীয় ছবি) – লভলীনা বৰগোহাঁই (খেল: বক্সিং)
* (চতুৰ্থ ছবি) – হিমা দাস (খেল: দৌৰ/এথলেটিকচ্)
পৃষ্ঠা ৪৯
৯। দলত আলোচনা কৰি তলৰ খেলবোৰৰ ছবিৰ সৈতে নামবোৰ আঁচটানি মিলাওঁ আহা।
উত্তৰ:
* (ওপৰৰ বাঁওফালৰ ছবি) – হাউ খেল
* (ওপৰৰ সোঁফালৰ ছবি) – খো-খো খেল
* (তলৰ বাঁওফালৰ ছবি) – টাং গুটি খেল
* (তলৰ সোঁফালৰ ছবি) – টেকেলি ভঙা খেল
প্ৰকল্প
১০। ‘কপৌ কু কু’ খেলটোৰ নিচিনা তোমালোকে আন কি কি খেল খেলা তাৰ এখন তালিকা প্রস্তুত কৰা।
উত্তৰ: ‘কপৌ কু কু’ খেলটোৰ নিচিনা আন কিছুমান থলুৱা খেল হ’ল:
* কণা-মুচি বা চিলনী-চিলনী
* ৰজা-ৰাণী খেল
* ফোঁপোলা-টুপলি
* এলি-টিলি
* টাং গুটি